ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಕ್ಕೆ ಮುಂಚಿನ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ರಾಜಕೀಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ, 'ಶಿಮ್ಲಾ ಸಮ್ಮೇಳನ'ವು 1945ರ ಜೂನ್ 25ರಂದು ಆರಂಭವಾಯಿತು. ಅಂದಿನ ವೈಸ್‌ರಾಯ್ ಲಾರ್ಡ್ ವಾವೆಲ್ ಅವರು, ಭಾರತದ ಪ್ರಮುಖ ರಾಜಕೀಯ ನಾಯಕರನ್ನು ಶಿಮ್ಲಾಗೆ ಆಹ್ವಾನಿಸಿ ಈ ಸಭೆಯನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿದ್ದರು. ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ, ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರೂ, ಸರ್ದಾರ್ ಪಟೇಲ್ (ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷದಿಂದ) ಮತ್ತು ಮೊಹಮ್ಮದ್ ಅಲಿ ಜಿನ್ನಾ (ಮುಸ್ಲಿಂ ಲೀಗ್‌ನಿಂದ) ಸೇರಿದಂತೆ 21 ನಾಯಕರು ಈ ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು. ಎರಡನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧದ ನಂತರ, ಭಾರತದ ಸ್ವ-ಆಡಳಿತಕ್ಕಾಗಿ ಒಂದು ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಬರುವುದು ಈ ಸಭೆಯ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿತ್ತು. ವೈಸ್‌ರಾಯ್ ಅವರ ಕಾರ್ಯಕಾರಿ ಮಂಡಳಿಯನ್ನು ಪುನಾರಚಿಸಿ, ಅದರಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯ ನೀಡುವುದು ವಾವೆಲ್ ಅವರ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ, ಕಾರ್ಯಕಾರಿ ಮಂಡಳಿಗೆ ಮುಸ್ಲಿಂ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ನಾಮನಿರ್ದೇಶನ ಮಾಡುವ ಸಂಪೂರ್ಣ ಹಕ್ಕು ತನಗೇ ಇರಬೇಕು ಎಂದು ಮುಸ್ಲಿಂ ಲೀಗ್ ಪಟ್ಟುಹಿಡಿಯಿತು. ಇದಕ್ಕೆ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಒಪ್ಪಲಿಲ್ಲ. ಹೀಗಾಗಿ, ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಮತ್ತು ಮುಸ್ಲಿಂ ಲೀಗ್ ನಡುವಿನ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯದಿಂದಾಗಿ ಈ ಸಮ್ಮೇಳನವು ವಿಫಲವಾಯಿತು. ಈ ವೈಫಲ್ಯವು ಮುಂದೆ ಭಾರತದ ವಿಭಜನೆಗೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು ಎಂದು ಅನೇಕ ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುತ್ತಾರೆ.