1564-06-24: ಮೊಘಲರ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಿದ ರಾಣಿ ದುರ್ಗಾವತಿ ವೀರಮರಣ

ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಪರಾಕ್ರಮ ಮತ್ತು ಸ್ವಾಭಿಮಾನಕ್ಕೆ ಹೆಸರಾದ ಗೊಂಡ್ವಾನಾ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ರಾಣಿ ದುರ್ಗಾವತಿ ಅವರು 1564ರ ಜೂನ್ 24ರಂದು ಮೊಘಲ್ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಅಕ್ಬರನ ಸೇನಾಧಿಪತಿ ಅಸಫ್ ಖಾನ್ ವಿರುದ್ಧದ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ವೀರಮರಣವನ್ನಪ್ಪಿದರು. ಚಂದೇಲ ರಜಪೂತ ರಾಜಕುಮಾರಿಯಾಗಿದ್ದ ದುರ್ಗಾವತಿಯು, ಗೊಂಡ್ವಾನಾದ ರಾಜ ದಳಪತ್ ಶಾನನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು. ಪತಿಯ ಅಕಾಲಿಕ ಮರಣದ ನಂತರ, ತಮ್ಮ ಐದು ವರ್ಷದ ಪುತ್ರ ವೀರ ನಾರಾಯಣನ ಪರವಾಗಿ ರಾಜ್ಯದ ಆಡಳಿತವನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. ಅವರು ಅತ್ಯಂತ ಸಮರ್ಥ ಮತ್ತು ಜನಪರ ಆಡಳಿತಗಾರ್ತಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಅವರ ರಾಜ್ಯದ ಸಮೃದ್ಧಿಯ ಮೇಲೆ ಕಣ್ಣಿಟ್ಟ ಅಕ್ಬರ್, ತನ್ನ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಸೇರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅಸಫ್ ಖಾನ್‌ನನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿದನು. ರಾಣಿ ದುರ್ಗಾವತಿಯು ತನ್ನ ಸಣ್ಣ ಸೈನ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಮೊಘಲರ ಬೃಹತ್ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಧೈರ್ಯದಿಂದ ಎದುರಿಸಿದರು. ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ತೀವ್ರವಾಗಿ ಗಾಯಗೊಂಡು, ಸೋಲು ಖಚಿತವಾದಾಗ, ಶತ್ರುಗಳ ಕೈಗೆ ಸಿಲುಕಿ ಅವಮಾನ ಅನುಭವಿಸುವ ಬದಲು, ತಮ್ಮ ಕಠಾರಿಯಿಂದಲೇ ಇರಿದುಕೊಂಡು ಆತ್ಮಾರ್ಪಣೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು. ಅವರ ಈ ತ್ಯಾಗ ಮತ್ತು ಶೌರ್ಯವು ಭಾರತೀಯ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಸ್ಫೂರ್ತಿದಾಯಕ ಅಧ್ಯಾಯವಾಗಿದ್ದು, ಝಾನ್ಸಿ ರಾಣಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿಯಂತಹ ಅನೇಕರಿಗೆ ಮಾದರಿಯಾಗಿದೆ. ಈ ದಿನವನ್ನು 'ಬಲಿದಾನ್ ದಿವಸ್' ಎಂದೂ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.