1756-06-20: ಕಲ್ಕತ್ತಾದ ಕಪ್ಪು ಕುಳಿ ದುರಂತ (Black Hole Tragedy)

ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ, ಬ್ರಿಟಿಷರ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಆರಂಭಿಕ ಹಂತದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಒಂದು ಕರಾಳ ಘಟನೆ ಕಲ್ಕತ್ತಾದ 'ಕಪ್ಪು ಕುಳಿ ದುರಂತ'. 1756ರ ಜೂನ್ 20ರ ರಾತ್ರಿ, ಬಂಗಾಳದ ನವಾಬ ಸಿರಾಜ್-ಉದ್-ದೌಲನು ಕಲ್ಕತ್ತಾದಲ್ಲಿದ್ದ ಬ್ರಿಟಿಷರ ಫೋರ್ಟ್ ವಿಲಿಯಂ ಅನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡನು. ನಂತರ, ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಸೆರೆಹಿಡಿದ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸೈನಿಕರು ಮತ್ತು ನಾಗರಿಕರನ್ನು (ಮಹಿಳೆಯರು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳೂ ಸೇರಿದಂತೆ) ಕೋಟೆಯೊಳಗಿನ ಒಂದು ಚಿಕ್ಕ, ಗಾಳಿಯಾಡದ ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿ ಬಂಧಿಸಿಟ್ಟನು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸುಮಾರು 18x14 ಅಡಿಗಳಿದ್ದ ಈ ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿ 146 ಜನರನ್ನು ಕೂಡಿಹಾಕಲಾಗಿತ್ತು. ಮರುದಿನ ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಬಾಗಿಲು ತೆರೆದಾಗ, ಉಸಿರುಗಟ್ಟಿ ಮತ್ತು ತೀವ್ರ ಶಾಖದಿಂದಾಗಿ 123 ಜನರು ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದ್ದರು ಎಂದು ಬದುಕುಳಿದವರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನಾದ ಜಾನ್ ಜೆಫನಾಲ್ಲಾ ಹಾಲ್ವೆಲ್ ವರದಿ ಮಾಡಿದ್ದನು. ಈ ಘಟನೆಯು ಬ್ರಿಟಿಷರಲ್ಲಿ ತೀವ್ರ ಆಕ್ರೋಶವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿತು ಮತ್ತು ಮುಂದೆ ರಾಬರ್ಟ್ ಕ್ಲೈವ್ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷರು ಸೇಡು ತೀರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು, ಇದು 1757ರ ಪ್ಲಾಸಿ ಕದನಕ್ಕೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು. ಈ ದುರಂತದ ಬಗ್ಗೆ ಇತಿಹಾಸಕಾರರಲ್ಲಿ ಭಿന്നാಭಿಪ್ರಾಯಗಳಿದ್ದರೂ, ಇದು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಕಾರಣವಾದ ಪ್ರಮುಖ ಘಟನೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.