1898-07-07: ಅಮೆರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದಿಂದ ಹವಾಯಿ ದ್ವೀಪಗಳ ಸ್ವಾಧೀನ

ಜುಲೈ 7, 1898 ರಂದು, ಅಮೆರಿಕದ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ವಿಲಿಯಂ ಮೆಕಿನ್ಲಿ ಅವರು 'ನ್ಯೂಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್ ರೆಸಲ್ಯೂಶನ್' (Newlands Resolution) ಗೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದರು. ಈ ನಿರ್ಣಯವು ಹವಾಯಿ ಗಣರಾಜ್ಯವನ್ನು (Republic of Hawaii) ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನ ಪ್ರಾಂತ್ಯವಾಗಿ (territory) ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಈ ಘಟನೆಯು ಹವಾಯಿಯ ಸಾರ್ವಭೌಮತ್ವದ ಅಂತ್ಯವನ್ನು ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕನ್ ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಇತಿಹಾಸದ ಒಂದು ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ಅಧ್ಯಾಯವನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ. 19ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ, ಅಮೆರಿಕನ್ ಮಿಷನರಿಗಳು ಮತ್ತು ಉದ್ಯಮಿಗಳು (ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಸಕ್ಕರೆ ತೋಟದ ಮಾಲೀಕರು) ಹವಾಯಿಯಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಅವರು ಹವಾಯಿಯನ್ ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಮೇಲೆ ತಮ್ಮ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಂಡರು. 1893 ರಲ್ಲಿ, ಅಮೆರಿಕನ್ ಉದ್ಯಮಿಗಳ ಒಂದು ಗುಂಪು, ಅಮೆರಿಕನ್ ನೌಕಾಪಡೆಯ ಬೆಂಬಲದೊಂದಿಗೆ, ಹವಾಯಿಯ ರಾಣಿ ಲಿಲಿಯುಓಕಲಾನಿ (Queen Liliʻuokalani) ಅವರನ್ನು ಪದಚ್ಯುತಗೊಳಿಸಿತು. ರಾಣಿಯು ಹವಾಯಿಯನ್ ಜನರ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಮರುಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕನ್ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಈ ಕ್ಷಿಪ್ರಕ್ರಾಂತಿಯ ನಂತರ, ಬಂಡುಕೋರರು 'ಹವಾಯಿ ಗಣರಾಜ್ಯ'ವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕದೊಂದಿಗೆ ವಿಲೀನಗೊಳ್ಳಲು ಮನವಿ ಮಾಡಿದರು.

ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಅಂದಿನ ಅಮೆರಿಕದ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಗ್ರೋವರ್ ಕ್ಲೀವ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ ಅವರು ಈ ಸ್ವಾಧೀನವನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿದರು. ಅವರು ಈ ಕ್ಷಿಪ್ರಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನು ಒಂದು 'ಅನ್ಯಾಯದ ಕೃತ್ಯ' ಎಂದು ಕರೆದು, ರಾಣಿಗೆ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಮರುಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು, ಆದರೆ ವಿಫಲರಾದರು. ಆದರೆ, 1897 ರಲ್ಲಿ, ವಿಲಿಯಂ ಮೆಕಿನ್ಲಿ ಅವರು ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾದ ನಂತರ, ಸ್ವಾಧೀನದ ಪರವಾದ ಚಳುವಳಿಯು ಬಲಗೊಂಡಿತು. 1898 ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಸ್ಪ್ಯಾನಿಷ್-ಅಮೆರಿಕನ್ ಯುದ್ಧವು ಹವಾಯಿಯ ವ್ಯೂಹಾತ್ಮಕ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿತು. ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಮಹಾಸಾಗರದಲ್ಲಿರುವ ಹವಾಯಿಯು ಅಮೆರಿಕನ್ ನೌಕಾಪಡೆಗೆ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಇಂಧನ ತುಂಬುವ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ಮಿಲಿಟರಿ ನೆಲೆಯಾಗಿ ಬೇಕಾಗಿತ್ತು. ಈ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ, ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ನ್ಯೂಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್ ರೆಸಲ್ಯೂಶನ್ ಅನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿತು ಮತ್ತು ಮೆಕಿನ್ಲಿ ಅದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದರು. ಹವಾಯಿಯ ಸ್ವಾಧೀನವು ಅನೇಕ ಸ್ಥಳೀಯ ಹವಾಯಿಯನ್ನರ ಇಚ್ಛೆಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿತ್ತು. 1993 ರಲ್ಲಿ, ಅಮೆರಿಕನ್ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ 'ಕ್ಷಮಾಯಾಚನೆಯ ನಿರ್ಣಯ' (Apology Resolution) ವನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿ, 1893ರ ಕ್ಷಿಪ್ರಕ್ರಾಂತಿಯಲ್ಲಿ ಅಮೆರಿಕದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಮತ್ತು ಹವಾಯಿಯನ್ ಜನರ ಸಾರ್ವಭೌಮತ್ವವನ್ನು ಉರುಳಿಸಿದ್ದನ್ನು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿತು. ಹವಾಯಿಯು 1959 ರಲ್ಲಿ ಅಮೆರಿಕದ 50ನೇ ರಾಜ್ಯವಾಯಿತು.