ಮಲಾವಿಯು ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಜುಲೈ 6 ರಂದು ತನ್ನ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ದಿನವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನವು 1964 ರಲ್ಲಿ, ಮಲಾವಿಯು (ಹಿಂದೆ ನ್ಯಾಸಾಲ್ಯಾಂಡ್ - Nyasaland) ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್‌ನಿಂದ (ಬ್ರಿಟನ್) ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಪಡೆದ ದಿನವನ್ನು ಸ್ಮರಿಸುತ್ತದೆ. 19ನೇ ಶತಮಾನದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ಬ್ರಿಟನ್ ಈ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ತನ್ನ ವಸಾಹತುವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು ಮತ್ತು 1891 ರಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು 'ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಆಫ್ರಿಕಾ ಪ್ರೊಟೆಕ್ಟೊರೇಟ್' (British Central Africa Protectorate) ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿತು. 1907 ರಲ್ಲಿ, దీనికి ನ್ಯಾಸಾಲ್ಯಾಂಡ್ ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ, ಸ್ಥಳೀಯ ಆಫ್ರಿಕನ್ನರು ತಮ್ಮ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ತಾರತಮ್ಯವನ್ನು ಎದುರಿಸಿದರು. 20ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಜಾನ್ ಚಿಲೆಂಬ್ವೆ ಅವರಂತಹ ನಾಯಕರು ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಆಡಳಿತದ ವಿರುದ್ಧ ದಂಗೆಗಳನ್ನು ಸಂಘಟಿಸಿದರು. ಎರಡನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧದ ನಂತರ, ಮಲಾವಿಯನ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತಾವಾದವು ಬಲಗೊಂಡಿತು. 1953 ರಲ್ಲಿ, ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರ್ಕಾರವು ನ್ಯಾಸಾಲ್ಯಾಂಡ್ ಅನ್ನು ಉತ್ತರ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ರೊಡೇಶಿಯಾಗಳೊಂದಿಗೆ (ಈಗಿನ ಜಾಂಬಿಯಾ ಮತ್ತು ಜಿಂಬಾಬ್ವೆ) ಸೇರಿಸಿ, 'ರೊಡೇಶಿಯಾ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಸಾಲ್ಯಾಂಡ್ ಒಕ್ಕೂಟ'ವನ್ನು (Federation of Rhodesia and Nyasaland) ರಚಿಸಿತು. ಈ ಒಕ್ಕೂಟವು ಬಿಳಿಯರ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವ ಒಂದು ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ನ್ಯಾಸಾಲ್ಯಾಂಡ್‌ನ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತಾವಾದಿಗಳು ತೀವ್ರವಾಗಿ ವಿರೋಧಿಸಿದರು.
ಡಾ. ಹೇಸ್ಟಿಂಗ್ಸ್ ಕಮುಜು ಬಂದಾ (Dr. Hastings Kamuzu Banda) ಅವರು ಈ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳುವಳಿಯ ಪ್ರಮುಖ ನಾಯಕರಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದರು. ಅವರು 'ಮಲಾವಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿ' (Malawi Congress Party - MCP) ಯನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಿದರು ಮತ್ತು ಒಕ್ಕೂಟವನ್ನು ವಿಸರ್ಜಿಸಿ, ನ್ಯಾಸಾಲ್ಯಾಂಡ್‌ಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ನೀಡಬೇಕೆಂದು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು. ಅವರ ಹೋರಾಟದ ಫಲವಾಗಿ, ಒಕ್ಕೂಟವು 1963 ರಲ್ಲಿ ವಿಸರ್ಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಜುಲೈ 6, 1964 ರಂದು, ನ್ಯಾಸಾಲ್ಯಾಂಡ್ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಯಿತು ಮತ್ತು 'ಮಲಾವಿ' ಎಂಬ ಹೊಸ ಹೆಸರನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಡಾ. ಬಂದಾ ಅವರು ದೇಶದ ಮೊದಲ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯಾದರು. ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಜುಲೈ 6, 1966 ರಂದು, ಮಲಾವಿಯು ಗಣರಾಜ್ಯವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಡಾ. ಬಂದಾ ಅವರು ಅದರ ಮೊದಲ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾದರು. ಈ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ, ಜುಲೈ 6 ಅನ್ನು 'ಗಣರಾಜ್ಯ ದಿನ' (Republic Day) ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ದಿನದಂದು, ಮಲಾವಿಯಾದ್ಯಂತ ಮೆರವಣಿಗೆಗಳು, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಮತ್ತು ಕ್ರೀಡಾ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.