1980-07-18: ಇಸ್ರೋದಿಂದ 'ರೋಹಿಣಿ-1' ಉಪಗ್ರಹದ ಯಶಸ್ವಿ ಉಡಾವಣೆ

ಜುಲೈ 18, 1980 ರಂದು, ಭಾರತೀಯ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆ (ISRO) ಯು, ತನ್ನ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮಹತ್ವದ ಮೈಲಿಗಲ್ಲನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿತು. ಅಂದು, ಇಸ್ರೋ, ತನ್ನದೇ ಆದ, ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿತವಾದ, ಉಪಗ್ರಹ ಉಡಾವಣಾ ವಾಹನ (Satellite Launch Vehicle - SLV) ವನ್ನು ಬಳಸಿ, 'ರೋಹಿಣಿ-1' (Rohini Satellite RS-1) ಎಂಬ ಉಪಗ್ರಹವನ್ನು, ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಕಕ್ಷೆಗೆ ಸೇರಿಸಿತು. ಈ ಉಡಾವಣೆಯನ್ನು, ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಶ್ರೀಹರಿಕೋಟಾದಲ್ಲಿರುವ ಸತೀಶ್ ಧವನ್ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕೇಂದ್ರದಿಂದ ನಡೆಸಲಾಯಿತು. ಈ ಯಶಸ್ಸಿನೊಂದಿಗೆ, ಭಾರತವು, ತನ್ನದೇ ಆದ ರಾಕೆಟ್ ಬಳಸಿ, ಉಪಗ್ರಹವನ್ನು ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡಿದ, ವಿಶ್ವದ ಆರನೇ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಯಿತು. ಈ ಮೊದಲು, ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟ, ಅಮೆರಿಕ, ಫ್ರಾನ್ಸ್, ಜಪಾನ್ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ಮಾತ್ರ ಈ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದವು. ಈ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಯೋಜನೆಯ ನೇತೃತ್ವವನ್ನು, ನಂತರ ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯಾದ, ಡಾ. ಎ.ಪಿ.ಜೆ. ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ ಅವರು ವಹಿಸಿದ್ದರು. ಅವರು, SLV-3 ಯೋಜನೆಯ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿದ್ದರು. ಈ ಯಶಸ್ಸು, 1979ರ ಆಗಸ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ, SLV-3ಯ ಮೊದಲ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಉಡಾವಣೆಯು, ವಿಫಲವಾದ ನಂತರ ಬಂದಿತು. ಆ ವೈಫಲ್ಯದಿಂದ ಪಾಠ ಕಲಿತ ಇಸ್ರೋ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು, ಕಠಿಣ ಪರಿಶ್ರಮದಿಂದ, ರಾಕೆಟ್‌ನಲ್ಲಿದ್ದ ದೋಷಗಳನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಿ, ಈ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದ್ದರು.

SLV-3, ನಾಲ್ಕು-ಹಂತಗಳ, ಘನ-ಇಂಧನ ಚಾಲಿತ (solid-propellant) ರಾಕೆಟ್ ಆಗಿತ್ತು. ಇದು 35 ಕೆ.ಜಿ. ತೂಕದ ರೋಹಿಣಿ-1 ಉಪಗ್ರಹವನ್ನು, ಭೂಮಿಯ ಕೆಳ ಕಕ್ಷೆಗೆ (Low Earth Orbit) ಸೇರಿಸಿತು. ರೋಹಿಣಿ-1, ಒಂದು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಉಪಗ್ರಹವಾಗಿದ್ದು, ಅದರ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವು, SLV-3 ರಾಕೆಟ್‌ನ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯನ್ನು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಅದರ ನಾಲ್ಕನೇ ಹಂತವನ್ನು, ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುವುದಾಗಿತ್ತು. ಈ ಯಶಸ್ವಿ ಉಡಾವಣೆಯು, ಭಾರತದ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕೆ, ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಉತ್ತೇಜನವನ್ನು ನೀಡಿತು. ಇದು, ಭವಿಷ್ಯದ, ಹೆಚ್ಚು ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ಮತ್ತು ಸಂಕೀರ್ಣವಾದ ಉಡಾವಣಾ ವಾಹನಗಳಾದ, ASLV, PSLV, ಮತ್ತು GSLV ಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ, ದೃಢವಾದ ಅಡಿಪಾಯವನ್ನು ಹಾಕಿತು. ಇದು, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ, ಭಾರತದ ಸ್ವಾವಲಂಬನೆಯ (self-reliance) ಸಂಕೇತವಾಯಿತು.