1919-06-28: ಮೊದಲ ಮಹಾಯುದ್ಧವನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಿದ 'ವರ್ಸೈಲ್ಸ್ ಒಪ್ಪಂದ'ಕ್ಕೆ ಸಹಿ

ಮೊದಲ ಮಹಾಯುದ್ಧವನ್ನು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಕೊನೆಗೊಳಿಸಿದ 'ವರ್ಸೈಲ್ಸ್ ಒಪ್ಪಂದ'ಕ್ಕೆ, 1919ರ ಜೂನ್ 28ರಂದು, ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನ ಪ್ಯಾರಿಸ್ ಬಳಿಯ ವರ್ಸೈಲ್ಸ್ ಅರಮನೆಯ 'ಕನ್ನಡಿಗಳ ಸಭಾಂಗಣ'ದಲ್ಲಿ (Hall of Mirrors) ಸಹಿ ಹಾಕಲಾಯಿತು. ಆರ್ಚ್‌ಡ್ಯೂಕ್ ಫ್ರಾಂಝ್ ಫರ್ಡಿನೆಂಡ್ ಅವರ ಹತ್ಯೆಯಾದ ಐದು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಇದೇ ದಿನದಂದು ಈ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದ್ದು ವಿಶೇಷವಾಗಿತ್ತು. ಈ ಒಪ್ಪಂದದಲ್ಲಿ, ಮಿತ್ರರಾಷ್ಟ್ರಗಳು (ಬ್ರಿಟನ್, ಫ್ರಾನ್ಸ್, ಅಮೇರಿಕಾ) ಮತ್ತು ಜರ್ಮನಿಯ ನಡುವೆ ಶಾಂತಿ ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಷರತ್ತುಗಳನ್ನು ವಿಧಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಈ ಷರತ್ತುಗಳು ಜರ್ಮನಿಯ ಮೇಲೆ ಅತ್ಯಂತ ಕಠಿಣವಾಗಿದ್ದವು. ಜರ್ಮನಿಯನ್ನು ಯುದ್ಧದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಹೊಣೆಗಾರನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿ, ಅದರ ಮೇಲೆ ಭಾರಿ ಪ್ರಮಾಣದ ಯುದ್ಧ ಪರಿಹಾರವನ್ನು (war reparations) ವಿಧಿಸಲಾಯಿತು, ಅದರ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು, ಮತ್ತು ಅದರ ಅನೇಕ ವಸಾಹತುಗಳನ್ನು ಕಸಿದುಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು. ಭಾರತದ ಪರವಾಗಿ, ಬಿಕಾನೇರ್ ಮಹಾರಾಜ ಗಂಗಾ ಸಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಲಾರ್ಡ್ ಸಿನ್ಹಾ ಅವರು ಈ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದ್ದರು. ಈ ಒಪ್ಪಂದವು 'ಲೀಗ್ ಆಫ್ ನೇಷನ್ಸ್' (League of Nations) ಎಂಬ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಸ್ಥಾಪನೆಗೂ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಆದರೆ, ಈ ಒಪ್ಪಂದದ ಕಠಿಣ ಷರತ್ತುಗಳು ಜರ್ಮನಿಯಲ್ಲಿ ತೀವ್ರ ಅಸಮಾಧಾನ ಮತ್ತು ಸೇಡಿನ ಮನೋಭಾವವನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿ, ಮುಂದೆ ಎರಡನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ಕಾರಣವಾಯಿತು ಎಂದು ಅನೇಕ ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ವಾದಿಸುತ್ತಾರೆ.