2019-07-15: ಚಂದ್ರಯಾನ-2 ಉಡಾವಣೆ ತಾಂತ್ರಿಕ ದೋಷದಿಂದಾಗಿ ಕೊನೆಯ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ರದ್ದು

ಜುಲೈ 15, 2019 ರಂದು, ಭಾರತದ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆ (ISRO) ಮತ್ತು ಇಡೀ ದೇಶವು, ಒಂದು ಮಹತ್ವದ ಮತ್ತು ನಾಟಕೀಯ ಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಯಿತು. ಅಂದು, ಭಾರತದ ಎರಡನೇ ಚಂದ್ರಯಾನವಾದ 'ಚಂದ್ರಯಾನ-2' (Chandrayaan-2) ಅನ್ನು, ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಶ್ರೀಹರಿಕೋಟಾದ ಸತೀಶ್ ಧವನ್ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕೇಂದ್ರದಿಂದ ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡಲು, ಎಲ್ಲಾ ಸಿದ್ಧತೆಗಳು ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿದ್ದವು. ಉಡಾವಣೆಗೆ ಕೌಂಟ್‌ಡೌನ್ (countdown) ನಡೆಯುತ್ತಿತ್ತು. ಆದರೆ, ಉಡಾವಣೆಗೆ ಕೇವಲ 56 ನಿಮಿಷಗಳು ಬಾಕಿಯಿದ್ದಾಗ, ಇಸ್ರೋದ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು, ಉಡಾವಣಾ ವಾಹನವಾದ ಜಿಎಸ್‌ಎಲ್‌ವಿ ಮಾರ್ಕ್ III-ಎಂ1 (GSLV MkIII-M1) ರಾಕೆಟ್‌ನ ಕ್ರಯೋಜೆನಿಕ್ ಹಂತದಲ್ಲಿ (cryogenic stage), ಒಂದು ತಾಂತ್ರಿಕ ದೋಷವನ್ನು (technical snag) ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಿದರು. ಈ ದೋಷವು, ಒತ್ತಡದ ಕುಸಿತಕ್ಕೆ (drop in pressure) ಸಂಬಂಧಿಸಿತ್ತು. ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು, ಹೇರಳವಾದ ಮುನ್ನೆಚ್ಚರಿಕೆಯ (abundant caution) ಕ್ರಮವಾಗಿ, ಉಡಾವಣೆಯನ್ನು ತಕ್ಷಣವೇ ರದ್ದುಗೊಳಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಈ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು, ಉಡಾವಣಾ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ದೂರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ನೇರ ಪ್ರಸಾರವನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸುತ್ತಿದ್ದ, ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ರಾಮನಾಥ್ ಕೋವಿಂದ್ ಸೇರಿದಂತೆ, ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರಿಗೆ ತಿಳಿಸಲಾಯಿತು. ಇಸ್ರೋದ ಈ ನಿರ್ಧಾರವು, ಸಂಸ್ಥೆಯ ಸುರಕ್ಷತಾ ಪ್ರೋಟೋಕಾಲ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕ ಕಠಿಣತೆಗೆ (technical rigour) ಒಂದು ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿ, ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ ಪ್ರಶಂಸಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಯಾವುದೇ ಸಣ್ಣ ದೋಷವೂ ಸಹ, ಇಂತಹ ಒಂದು ಸಂಕೀರ್ಣ ಮತ್ತು ದುಬಾರಿ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ವಿಫಲಗೊಳಿಸಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಇಸ್ರೋ ಅರಿತಿತ್ತು.

'ಒಂದು ತಾಂತ್ರಿಕ ದೋಷವನ್ನು ಗಮನಿಸಲಾಯಿತು. ಹೇರಳವಾದ ಮುನ್ನೆಚ್ಚರಿಕೆಯ ಕ್ರಮವಾಗಿ, ಚಂದ್ರಯಾನ-2 ಉಡಾವಣೆಯನ್ನು ಇಂದಿಗೆ ರದ್ದುಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹೊಸ ಉಡಾವಣಾ ದಿನಾಂಕವನ್ನು ನಂತರ ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಗುವುದು' ಎಂದು ಇಸ್ರೋ ಟ್ವೀಟ್ ಮಾಡಿತು. ಈ ಘಟನೆಯು, ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಅನ್ವೇಷಣೆಯಲ್ಲಿನ ಸವಾಲುಗಳು ಮತ್ತು ಅನಿಶ್ಚಿತತೆಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸಿತು. ಇಸ್ರೋದ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು, ದೋಷವನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಲು ಹಗಲಿರುಳು ಶ್ರಮಿಸಿದರು. ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಒಂದು ವಾರದ ನಂತರ, ಜುಲೈ 22, 2019 ರಂದು, ಚಂದ್ರಯಾನ-2 ಅನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಈ ದಿನದ ರದ್ದತಿಯು, ಇಸ್ರೋದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ, ಯಶಸ್ಸಿನ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿನ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಮತ್ತು ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿ ದಾಖಲಾಗಿದೆ.