1975-07-15: ಅಪೊಲೊ-ಸೊಯುಜ್ ಪರೀಕ್ಷಾ ಯೋಜನೆ: ಅಮೆರಿಕ-ಸೋವಿಯತ್ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಭೇಟಿ

ಜುಲೈ 15, 1975 ರಂದು, ಶೀತಲ ಸಮರದ (Cold War) ಉತ್ತುಂಗದಲ್ಲಿ, ಎರಡು ಬದ್ಧ ವೈರಿ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಾದ ಅಮೆರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ಮತ್ತು ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟವು, 'ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಸ್ಪರ್ಧೆ'ಯ (Space Race) ಬದಲಾಗಿ, ಸಹಕಾರದ ಒಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾದವು. ಅಂದು, 'ಅಪೊಲೊ-ಸೊಯುಜ್ ಪರೀಕ್ಷಾ ಯೋಜನೆ'ಯ (Apollo-Soyuz Test Project - ASTP) ಭಾಗವಾಗಿ, ಅಮೆರಿಕದ ಅಪೊಲೊ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ನೌಕೆ ಮತ್ತು ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟದ ಸೊಯುಜ್ 19 ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ನೌಕೆ, ಎರಡನ್ನೂ ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಎರಡು ದಿನಗಳ ನಂತರ, ಜುಲೈ 17 ರಂದು, ಈ ಎರಡೂ ನೌಕೆಗಳು, ಭೂಮಿಯ ಕಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ, ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಒಂದಕ್ಕೊಂದು ಜೋಡಣೆಗೊಂಡವು (docked). ಇದು ಎರಡು ವಿಭಿನ್ನ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ನೌಕೆಗಳ ಮೊದಲ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಜೋಡಣೆಯಾಗಿತ್ತು. ಈ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯು, ಉಭಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ನಡುವಿನ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ 'ಡೆಟಾಂಟ್' (détente) ಎಂಬ ರಾಜಕೀಯ ನೀತಿಯ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಸಂಕೇತವಾಗಿತ್ತು. ಅಮೆರಿಕದ ಅಪೊಲೊ ನೌಕೆಯಲ್ಲಿ, ಗಗನಯಾತ್ರಿಗಳಾದ ಥಾಮಸ್ ಸ್ಟಾಫರ್ಡ್, ವ್ಯಾನ್ಸ್ ಬ್ರಾಂಡ್, ಮತ್ತು ಡೋನಾಲ್ಡ್ 'ಡೇಕ್' ಸ್ಲೇಟನ್ ಇದ್ದರು. ಸೋವಿಯತ್ ಸೊಯುಜ್ ನೌಕೆಯಲ್ಲಿ, ಗಗನಯಾತ್ರಿಗಳಾದ ಅಲೆಕ್ಸಿ ಲಿಯೊನೊವ್ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಲೆರಿ ಕುಬಾಸೊವ್ ಇದ್ದರು.

ಈ ಎರಡು ನೌಕೆಗಳು, ವಿಭಿನ್ನ ವಿನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ವಾತಾವರಣದ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರಿಂದ, ಅವುಗಳನ್ನು ಜೋಡಿಸಲು, ಒಂದು ವಿಶೇಷ 'ಡಾಕಿಂಗ್ ಮಾಡ್ಯೂಲ್' (docking module) ಅನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಯಶಸ್ವಿ ಜೋಡಣೆಯ ನಂತರ, ಗಗನಯಾತ್ರಿಗಳು ಪರಸ್ಪರರ ನೌಕೆಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರು, ಉಡುಗೊರೆಗಳನ್ನು ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು, ಊಟವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡರು, ಮತ್ತು ಜಂಟಿ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪ್ರಯೋಗಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದರು. ಲಿಯೊನೊವ್ ಮತ್ತು ಸ್ಟಾಫರ್ಡ್ ಅವರು, ಕಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ, ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ಕೈಕುಲುಕಿದ ದೃಶ್ಯವು, ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ ದೂರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾಯಿತು. ಈ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯು, ಸುಮಾರು ಎರಡು ದಿನಗಳ ಕಾಲ, ಜಂಟಿಯಾಗಿ ಮುಂದುವರೆಯಿತು. ಈ ಯೋಜನೆಯು, ಕೇವಲ ಒಂದು ತಾಂತ್ರಿಕ ಸಾಧನೆಯಾಗಿರದೆ, ಅದು ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಸಾಂಕೇತಿಕವಾಗಿಯೂ ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ್ದಾಗಿತ್ತು. ಇದು, ಭವಿಷ್ಯದ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಸಹಕಾರಕ್ಕೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ 'ಶಟಲ್-ಮಿರ್ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ' (Shuttle-Mir Program) ಮತ್ತು 'ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ನಿಲ್ದಾಣ' (International Space Station - ISS) ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ, ಅಡಿಪಾಯ ಹಾಕಿತು.