ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ
- ಜಿಲ್ಲೆಯ ಹೆಸರು:
- ಕೊಡಗು
- ತಾಲ್ಲೂಕುಗಳು:
- ಮಡಿಕೇರಿ, ವಿರಾಜಪೇಟೆ, ಸೋಮವಾರಪೇಟೆ, ಪೊನ್ನಂಪೇಟೆ (ಹೊಸ ತಾಲ್ಲೂಕು), ಕುಶಾಲನಗರ (ಹೊಸ ತಾಲ್ಲೂಕು)
- ಭಾಷೆ:
- ಕೊಡವ ತಕ್ಕ್ (ಕೊಡವ ಭಾಷೆ), ಕನ್ನಡ (ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆ), ಅರೆಭಾಷೆ ಗೌಡ, ತುಳು, ಮಲಯಾಳಂ (ಗಡಿ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ), ಯರವ, ಕುರುಬ ಭಾಷೆಗಳು
- ವ್ಯಾಪ್ತಿ (ಚದರ ಕಿ.ಮೀ):
- 4102
- ಜನಸಂಖ್ಯೆ (2021 ಅಂದಾಜು):
- 554,519 (2011ರ ಜನಗಣತಿಯಂತೆ)
- ಪ್ರಮುಖ ನದಿಗಳು:
- ಕಾವೇರಿ, ಲಕ್ಷ್ಮಣತೀರ್ಥ, ಹಾರಂಗಿ, ಬಾರಪೊಳೆ, ಪಯಸ್ವಿನಿ (ಭಾಗಶಃ)
- ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಸ್ಥಳಗಳು:
- ತಲಕಾವೇರಿ
- ಅಬ್ಬೆ ಜಲಪಾತ (ಅಬ್ಬಿ ಫಾಲ್ಸ್)
- ರಾಜಾಸೀಟ್, ಮಡಿಕೇರಿ
- ದುಬಾರೆ ಆನೆ ಶಿಬಿರ
- ನಾಗರಹೊಳೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನ (ರಾಜೀವ್ ಗಾಂಧಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನ)
- ಕಾವೇರಿ ನಿಸರ್ಗಧಾಮ, ಕುಶಾಲನಗರ
- ಬೈಲಕುಪ್ಪೆ (ಗೋಲ್ಡನ್ ಟೆಂಪಲ್ - ನಾಮ್ಡ್ರೋಲಿಂಗ್ ಮೊನಾಸ್ಟರಿ)
- ತಡಿಯಂಡಮೋಳ್ ಬೆಟ್ಟ
- ಇರ್ಪು ಜಲಪಾತ
ಕೊಡಗು
ಕರ್ನಾಟಕದ ನೈಋತ್ಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಕೊಡಗು ಜಿಲ್ಲೆಯು 'ಭಾರತದ ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್' ಎಂದೇ ಪ್ರಖ್ಯಾತವಾಗಿದೆ. ತನ್ನ ಮಂಜು ಮುಸುಕಿದ ಪರ್ವತಗಳು, ಹಚ್ಚಹಸಿರಿನ ಕಾಫಿ ಮತ್ತು ಕಾಳುಮೆಣಸಿನ ತೋಟಗಳು, ಭೋರ್ಗರೆವ ಜಲಪಾತಗಳು, ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಕೊಡವ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ವೀರ ಯೋಧರಿಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ. ಕಾವೇರಿ ನದಿಯ ಉಗಮಸ್ಥಾನವಾದ ತಲಕಾವೇರಿ ಈ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿದೆ.
ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರ
ವಿಸ್ತೀರ್ಣ (ಚದರ ಕಿ.ಮೀ)
4102
ಮುಖ್ಯ ನದಿಗಳು
- ಕಾವೇರಿ
- ಲಕ್ಷ್ಮಣತೀರ್ಥ
- ಹಾರಂಗಿ
- ಬಾರಪೊಳೆ
- ಪಯಸ್ವಿನಿ (ಭಾಗಶಃ)
ಭೂಪ್ರದೇಶ
ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದು, ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಗುಡ್ಡಗಾಡು ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದೆ. ಎತ್ತರದ ಪರ್ವತಗಳು, ಕಣಿವೆಗಳು, ದಟ್ಟವಾದ ಅರಣ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಫಿ ತೋಟಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ತಡಿಯಂಡಮೋಳ್ (ಕರ್ನಾಟಕದ ಮೂರನೇ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಶಿಖರ), ಪುಷ್ಪಗಿರಿ, ಬ್ರಹ್ಮಗಿರಿ, ಕೋಟೆಬೆಟ್ಟ ಮುಖ್ಯ ಪರ್ವತ ಶ್ರೇಣಿಗಳು.
ಹವಾಮಾನ
ಮಲೆನಾಡಿನ ವಿಶಿಷ್ಟ ಹವಾಮಾನ. ವರ್ಷಪೂರ್ತಿ ತಂಪಾದ ಮತ್ತು ಆಹ್ಲಾದಕರ ವಾತಾವರಣ. ಅಧಿಕ ಮಳೆಗಾಲ (ಜೂನ್-ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್), ಸೌಮ್ಯ ಚಳಿಗಾಲ (ನವೆಂಬರ್-ಫೆಬ್ರವರಿ) ಮತ್ತು ಹಿತಕರವಾದ ಬೇಸಿಗೆಕಾಲ (ಮಾರ್ಚ್-ಮೇ). ವಾರ್ಷಿಕ ಸರಾಸರಿ ಮಳೆ ಸುಮಾರು 2500 ಮಿ.ಮೀ ನಿಂದ 4500+ ಮಿ.ಮೀ ವರೆಗೆ (ಪ್ರದೇಶಾನುಸಾರ ಬದಲಾವಣೆ).
ಭೌಗೋಳಿಕ ಲಕ್ಷಣಗಳು
ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ಲ್ಯಾಟರೈಟ್ ಮಣ್ಣು, ಗ್ರಾನೈಟ್ ನೈಸ್ (gneiss) ಮತ್ತು ಚಾರ್ನೋಕೈಟ್ ಶಿಲೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಮಣ್ಣು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಆಮ್ಲೀಯ ಗುಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.
ಅಕ್ಷಾಂಶ ಮತ್ತು ರೇಖಾಂಶ
ಅಂದಾಜು 11.93° N ನಿಂದ 12.85° N ಅಕ್ಷಾಂಶ, 75.38° E ನಿಂದ 76.20° E ರೇಖಾಂಶ
ನೆರೆಯ ಜಿಲ್ಲೆಗಳು
- ಹಾಸನ (ಉತ್ತರ)
- ಮೈಸೂರು (ಪೂರ್ವ)
- ಕೇರಳ ರಾಜ್ಯ (ಕಣ್ಣೂರು ಮತ್ತು ಕಾಸರಗೋಡು ಜಿಲ್ಲೆಗಳು) (ದಕ್ಷಿಣ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮ)
- ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ (ವಾಯುವ್ಯ)
ಸರಾಸರಿ ಎತ್ತರ (ಮೀಟರ್ಗಳಲ್ಲಿ)
ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದಿಂದ ಸರಾಸರಿ 900 ಮೀಟರ್ (2953 ಅಡಿ) ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ. ತಡಿಯಂಡಮೋಳ್ ಶಿಖರವು 1748 ಮೀಟರ್ ಎತ್ತರವಿದೆ.
ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ವಿಭಾಗಗಳು
ತಾಲ್ಲೂಕುಗಳು
ಮಡಿಕೇರಿ,ವಿರಾಜಪೇಟೆ,ಸೋಮವಾರಪೇಟೆ,ಪೊನ್ನಂಪೇಟೆ (ಹೊಸ ತಾಲ್ಲೂಕು),ಕುಶಾಲನಗರ (ಹೊಸ ತಾಲ್ಲೂಕು)
ಆರ್ಥಿಕತೆ
ಮುಖ್ಯ ಆದಾಯದ ಮೂಲಗಳು
- ಕಾಫಿ ಮತ್ತು ಕಾಳುಮೆಣಸು ಕೃಷಿ (ಪ್ರಮುಖ ಆದಾಯ ಮೂಲ)
- ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ
- ತೋಟಗಾರಿಕೆ (ಕಿತ್ತಳೆ, ಏಲಕ್ಕಿ)
- ಅರಣ್ಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು (ಜೇನು, ಮರ)
- ಹೈನುಗಾರಿಕೆ
ಜಿಡಿಪಿ ಕೊಡುಗೆ ಮಾಹಿತಿ
ರಾಜ್ಯದ ಆರ್ಥಿಕತೆಗೆ ಕಾಫಿ, ಸಾಂಬಾರ ಪದಾರ್ಥಗಳು, ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಮತ್ತು ಅರಣ್ಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಮೂಲಕ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಮುಖ್ಯ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು
- ಕಾಫಿ ಸಂಸ್ಕರಣಾ ಘಟಕಗಳು (Coffee Curing Works)
- ಜೇನು ಸಂಸ್ಕರಣೆ
- ಮಸಾಲೆ ಪದಾರ್ಥಗಳ ಸಂಸ್ಕರಣೆ
- ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಆಧಾರಿತ ಸೇವಾ ಉದ್ಯಮಗಳು (ಹೋಟೆಲ್ಗಳು, ಹೋಂಸ್ಟೇಗಳು, ರೆಸಾರ್ಟ್ಗಳು)
- ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಮರ ಆಧಾರಿತ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು
ಐಟಿ ಪಾರ್ಕ್ಗಳು
- ಕೊಡಗಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಐಟಿ ಪಾರ್ಕ್ಗಳಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಮತ್ತು ಕೃಷಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಣ್ಣ ಸ್ಟಾರ್ಟ್ಅಪ್ಗಳಿಗೆ ಅವಕಾಶವಿದೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು
- ಬಿದಿರು ಮತ್ತು ಬೆತ್ತದ ಕರಕುಶಲ ವಸ್ತುಗಳು
- ಮರಗೆಲಸ
- ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕೊಡವ ಆಯುಧಗಳ ತಯಾರಿಕೆ (ಸೀಮಿತ)
ಕೃಷಿ
ಮುಖ್ಯ ಬೆಳೆಗಳು
- ಕಾಫಿ (ಅರೇಬಿಕಾ ಮತ್ತು ರೋಬಸ್ಟಾ - ಜಿಲ್ಲೆಯ ಪ್ರಮುಖ ವಾಣಿಜ್ಯ ಬೆಳೆ)
- ಕಾಳುಮೆಣಸು (ಕಾಫಿ ತೋಟಗಳಲ್ಲಿ ಅಂತರ ಬೆಳೆಯಾಗಿ)
- ಭತ್ತ (ಕಣಿವೆ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ)
- ಏಲಕ್ಕಿ
- ಶುಂಠಿ
- ಅಡಿಕೆ (ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ)
ಮಣ್ಣಿನ ವಿಧ
ಕೆಂಪು ಜೇಡಿ ಮಣ್ಣು, ಲ್ಯಾಟರೈಟ್ ಮಣ್ಣು. ಕಾಫಿ ಮತ್ತು ಸಾಂಬಾರ ಪದಾರ್ಥಗಳ ಬೆಳೆಗೆ ಸೂಕ್ತವಾದ, ಹೆಚ್ಚು ಸಾವಯವ ಅಂಶವುಳ್ಳ ಆಮ್ಲೀಯ ಮಣ್ಣು.
ನೀರಾವರಿ ವಿವರಗಳು
ಹೆಚ್ಚಿನ ಕೃಷಿ ಮಳೆ ಆಶ್ರಿತವಾಗಿದೆ. ಸಣ್ಣ ನದಿಗಳು, ತೊರೆಗಳು ಮತ್ತು ಕೆರೆಗಳು ನೀರಾವರಿಗೆ ಆಧಾರ. ಹಾರಂಗಿ ಜಲಾಶಯವು ಕೆಲವು ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ನೀರುಣಿಸುತ್ತದೆ.
ತೋಟಗಾರಿಕೆ ಬೆಳೆಗಳು
- ಕೊಡಗು ಕಿತ್ತಳೆ (ವಿಶಿಷ್ಟ ತಳಿ)
- ಬಾಳೆಹಣ್ಣು
- ಪ್ಯಾಶನ್ ಫ್ರೂಟ್
- ಅವೊಕಾಡೊ (ಬೆಣ್ಣೆ ಹಣ್ಣು)
- ಹಲಸು
- ತರಕಾರಿಗಳು (ಸೀಮಿತ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ)
ರೇಷ್ಮೆ ಕೃಷಿ ವಿವರಗಳು
ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ರೇಷ್ಮೆ ಕೃಷಿ ಅಷ್ಟೊಂದು ಪ್ರಚಲಿತದಲ್ಲಿಲ್ಲ.
ಪಶುಸಂಗೋಪನೆ
- ಹೈನುಗಾರಿಕೆ (ಹಸು, ಎಮ್ಮೆ ಸಾಕಾಣಿಕೆ)
- ಹಂದಿ ಸಾಕಾಣಿಕೆ (ಕೊಡವ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ)
- ಕೋಳಿ ಸಾಕಾಣಿಕೆ
- ಜೇನು ಸಾಕಾಣಿಕೆ (ಅರಣ್ಯ ಮತ್ತು ಕಾಫಿ ತೋಟಗಳಲ್ಲಿ)
ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು
ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅದಿರುಗಳು
- ಬಾಕ್ಸೈಟ್ (ಸಣ್ಣ ನಿಕ್ಷೇಪಗಳು)
- ಗ್ರಾನೈಟ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಕಟ್ಟಡ ಕಲ್ಲುಗಳು.
ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶದ ಶೇಕಡಾವಾರು
ಜಿಲ್ಲೆಯ ಶೇ. 70% ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಭಾಗ ಅರಣ್ಯದಿಂದ ಆವೃತವಾಗಿದೆ. ದಟ್ಟವಾದ ನಿತ್ಯಹರಿದ್ವರ್ಣ, ಅರೆ ನಿತ್ಯಹರಿದ್ವರ್ಣ ಶೋಲಾ ಕಾಡುಗಳು ಮತ್ತು ತೇವಾಂಶಭರಿತ ಎಲೆ ಉದುರುವ ಕಾಡುಗಳಿವೆ.
ಸಸ್ಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿ ಸಂಕುಲ
ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳ ಜೀವವೈವಿಧ್ಯದ ಹಾಟ್ಸ್ಪಾಟ್ನ ಪ್ರಮುಖ ಭಾಗ. ತೇಗ, ಬೀಟೆ, ಹೊನ್ನೆ, ನಂದಿ, ಶ್ರೀಗಂಧ, ಸಿಲ್ವರ್ ಓಕ್, ಮತ್ತು ಅನೇಕ ಔಷಧೀಯ ಸಸ್ಯಗಳು, ಆರ್ಕಿಡ್ಗಳು. ಆನೆ, ಹುಲಿ, ಚಿರತೆ, ಕಾಡೆಮ್ಮೆ (ಗೌರ್), ಜಿಂಕೆ, ಕಡವೆ, ಸಿಂಗಳೀಕ, ಮಲಬಾರ್ ದೈತ್ಯ ಅಳಿಲು, ಕಾಡು ನಾಯಿ, ಮತ್ತು ಅಪರೂಪದ ಪಕ್ಷಿಗಳು (ಮಲಬಾರ್ ಟ್ರೋಗಾನ್, ಗ್ರೇಟ್ ಇಂಡಿಯನ್ ಹಾರ್ನ್ಬಿಲ್, ನೀಲಗಿರಿ ಪಾರಿವಾಳ), ಚಿಟ್ಟೆಗಳು, ಉಭಯಚರಗಳು ಮತ್ತು ಸರೀಸೃಪಗಳು ಇಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಬ್ರಹ್ಮಗಿರಿ ವನ್ಯಜೀವಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯ, ತಲಕಾವೇರಿ ವನ್ಯಜೀವಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯ ಮತ್ತು ಪುಷ್ಪಗಿರಿ ವನ್ಯಜೀವಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯ (ನಾಗರಹೊಳೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನದ ಭಾಗ) ಇಲ್ಲಿನ ಪ್ರಮುಖ ಸಂರಕ್ಷಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳು.
ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ
ಹೆಸರುವಾಸಿ
ಭಾರತದ ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್, ಕಾಫಿಯ ಬೀಡು, ಪ್ರಕೃತಿಯ ಮಡಿಲು
ಮುಖ್ಯ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳು
ಇತರ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳು
ಭೇಟಿ ನೀಡಲು ಉತ್ತಮ ಸಮಯ
ಅಕ್ಟೋಬರ್ನಿಂದ ಮೇ ವರೆಗೆ. ಚಳಿಗಾಲ (ನವೆಂಬರ್-ಫೆಬ್ರವರಿ) ಅತ್ಯಂತ ಆಹ್ಲಾದಕರವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ (ಜೂನ್-ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್) ಪ್ರಕೃತಿ ಹಸಿರಿನಿಂದ ಕಂಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಜಲಪಾತಗಳು ಮೈದುಂಬಿ ಹರಿಯುತ್ತವೆ, ಚಾರಣ ಸ್ವಲ್ಪ ಕಷ್ಟವಾಗಬಹುದು.
ಪ್ರವಾಸಿ ಮಾರ್ಗಗಳು
- ಗಿರಿಧಾಮಗಳ ಪ್ರವಾಸ (ಮಡಿಕೇರಿ, ಸೋಮವಾರಪೇಟೆ)
- ಧಾರ್ಮಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳ ಯಾತ್ರೆ (ತಲಕಾವೇರಿ, ಭಾಗಮಂಡಲ, ಬೈಲಕುಪ್ಪೆ)
- ಜಲಪಾತಗಳ ವೀಕ್ಷಣೆ (ಅಬ್ಬೆ, ಇರ್ಪು, ಮಲ್ಲಳ್ಳಿ)
- ಸಾಹಸ ಮತ್ತು ವನ್ಯಜೀವಿ ಪ್ರವಾಸ (ದುಬಾರೆ, ನಾಗರಹೊಳೆ, ಚಾರಣ ಮಾರ್ಗಗಳು)
- ಕಾಫಿ ತೋಟಗಳ ಅನುಭವ ಮತ್ತು ಹೋಂಸ್ಟೇ ವಾಸ್ತವ್ಯ
ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಜೀವನಶೈಲಿ
ಹೆಸರಾಂತವಾದುದು
- ಕಾಫಿ ತೋಟಗಳು
- ಕೊಡವ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು
- ವೀರ ಯೋಧರು (ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಗೆ ಅಪಾರ ಕೊಡುಗೆ)
- ತಲಕಾವೇರಿ (ಕಾವೇರಿ ನದಿಯ ಉಗಮಸ್ಥಾನ)
- ಮಂಜು ಮುಸುಕಿದ ಬೆಟ್ಟಗಳು ಮತ್ತು ಹಸಿರು ಪ್ರಕೃತಿ
- ಹೋಂಸ್ಟೇ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ
ಜನರು ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿ
ಕೊಡವರು (ಜಿಲ್ಲೆಯ ಮೂಲ ನಿವಾಸಿಗಳು) ತಮ್ಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಉಡುಪು, ಭಾಷೆ, ಆಯುಧ ಪೂಜೆ ಮತ್ತು ಹಬ್ಬಗಳಿಗೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧರು. ಅತಿಥಿ ಸತ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಹೆಸರುವಾಸಿ. ಪೂರ್ವಜರ ಆರಾಧನೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಕೃತಿ ಪೂಜೆ ಮುಖ್ಯ. ಕೊಡವ, ಅರೆಭಾಷೆ ಗೌಡ, ಯರವ, ಕುರುಬ ಮುಂತಾದ ಸಮುದಾಯಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ.
ವಿಶೇಷ ಆಹಾರಗಳು
- ಪಂದಿ ಕರಿ (ಹಂದಿ ಮಾಂಸದ ಖಾದ್ಯ)
- ಕಡಂಬುಟ್ಟು (ಅಕ್ಕಿ ಕಡುಬು)
- ನೂಲುಪುಟ್ಟು (ಅಕ್ಕಿ ನೂಡಲ್ಸ್)
- ಅಕ್ಕಿ ರೊಟ್ಟಿ
- ಬೆಂಬ್ಳ ಕರಿ (ಬಿದಿರು ಕಳಲೆ ಪಲ್ಯ)
- ಕುಮ್ಮ್ ಕರಿ (ಅಣಬೆ ಪಲ್ಯ)
- ಕಾಡು ಮಾವಿನ ಹಣ್ಣಿನ ಪಚ್ಚಡಿ
- ಕೊಡವ ಶೈಲಿಯ ಮೀನು ಮತ್ತು ಕೋಳಿ ಖಾದ್ಯಗಳು
ಸಿಹಿತಿಂಡಿಗಳು
- ಕಜ್ಜಾಯ (ಅತ್ರಾಸ)
- ಚಿಕ್ಕಲುಂಡೆ (ಅಕ್ಕಿ ಮತ್ತು ಬೆಲ್ಲದ ಉಂಡೆ)
- ಬಾಳೆ ಹಣ್ಣಿನ ಬೋಂಡಾ
- ಕೂವಳೆ ಪುಟ್ಟು (ಹಲಸಿನ ಹಣ್ಣಿನ ಕಡುಬು)
ಉಡುಗೆ ಸಂಸ್ಕೃತಿ
ಕೊಡವ ಪುರುಷರು ಕುಪ್ಯ (ಕಪ್ಪು ಬಣ್ಣದ ಉದ್ದನೆಯ ಕೋಟು), ಚೇಲೆ (ಸುತ್ತುವ ವಸ್ತ್ರ) ಮತ್ತು ಪೀಚೆಕತ್ತಿ (ಸಣ್ಣ ಕತ್ತಿ) ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕೊಡವ ಮಹಿಳೆಯರು ವಿಶಿಷ್ಟ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸೀರೆ ಉಡುತ್ತಾರೆ (ಹಿಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ನೆರಿಗೆ).
ಹಬ್ಬಗಳು
- ಕೈಲ್ಪೊಳ್ದ್ (ಆಯುಧ ಪೂಜೆ ಹಬ್ಬ)
- ಕಾವೇರಿ ಸಂಕ್ರಮಣ (ತೀರ್ಥೋದ್ಭವ)
- ಪುತ್ತರಿ (ಹೊಸ ಅಕ್ಕಿ ಹಬ್ಬ)
- ದೀಪಾವಳಿ
- ಯುಗಾದಿ
- ಶಿವರಾತ್ರಿ
- ಸ್ಥಳೀಯ ದೇವತೆಗಳ ಮತ್ತು 'ಐನ್ ಮನೆ' (ಕುಟುಂಬದ ಮನೆ) ಹಬ್ಬಗಳು
ಮಾತನಾಡುವ ಭಾಷೆಗಳು
- ಕೊಡವ ತಕ್ಕ್ (ಕೊಡವ ಭಾಷೆ)
- ಕನ್ನಡ (ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆ)
- ಅರೆಭಾಷೆ ಗೌಡ
- ತುಳು
- ಮಲಯಾಳಂ (ಗಡಿ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ)
- ಯರವ, ಕುರುಬ ಭಾಷೆಗಳು
ಕಲಾ ಪ್ರಕಾರಗಳು
- ಕೊಡವ ಆಟ (ಕೊಡವ ನೃತ್ಯ)
- ಉಮ್ಮತ್ತಾಟ್ (ಕೊಡವ ಮಹಿಳೆಯರ ನೃತ್ಯ)
- ಕೊಂಬಾಟ್ (ಕೊಂಬು ಹಿಡಿದು ಮಾಡುವ ನೃತ್ಯ)
- ಪರೆಯಕಳಿ (ಖಡ್ಗ ಹಿಡಿದು ಮಾಡುವ ನೃತ್ಯ)
ಜಾನಪದ ಕಲೆಗಳು
- ಕೊಡವ ಜಾನಪದ ಹಾಡುಗಳು ಮತ್ತು ನೃತ್ಯಗಳು
- ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಮುದಾಯಗಳ ವಿಶಿಷ್ಟ ಕಲೆಗಳು
- ಹುತ್ತರಿ ಕೋಲಾಟ
ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ಮತ್ತು ಆಚರಣೆಗಳು
ಆಯುಧ ಪೂಜೆ, ಪೂರ್ವಜರ ಆರಾಧನೆ (ಕಾರಣ ಪೂಜೆ), 'ಐನ್ ಮನೆ' ಸಂಪ್ರದಾಯ, ವಿಶಿಷ್ಟ ವಿವಾಹ ಪದ್ಧತಿಗಳು, ಪ್ರಕೃತಿ ಆರಾಧನೆ, ಹಬ್ಬಗಳ ವಿಶಿಷ್ಟ ಆಚರಣೆಗಳು.
ಸಂಗ್ರಹಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾ ಗ್ಯಾಲರಿಗಳು
- ಮಡಿಕೇರಿ ಕೋಟೆ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ (ಸರ್ಕಾರಿ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ)
- ಜನರಲ್ ತಿಮ್ಮಯ್ಯ ಸ್ಮಾರಕ ಭವನ (ಸನ್ನಿ ಸೈಡ್)
ಜನಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರ
ಜನಸಂಖ್ಯೆ
554,519 (2011ರ ಜನಗಣತಿಯಂತೆ)
ಸಾಕ್ಷರತಾ ಪ್ರಮಾಣ
82.61% (2011ರ ಜನಗಣತಿಯಂತೆ)
ಲಿಂಗಾನುಪಾತ
ಪ್ರತಿ 1000 ಪುರುಷರಿಗೆ 1019 ಮಹಿಳೆಯರು (2011ರ ಜನಗಣತಿಯಂತೆ)
ನಗರ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣ ವಿಭಜನೆ
ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಕಾಫಿ ತೋಟಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತದೆ. ಮಡಿಕೇರಿ, ವಿರಾಜಪೇಟೆ, ಸೋಮವಾರಪೇಟೆ, ಕುಶಾಲನಗರ ಮುಖ್ಯ ಪಟ್ಟಣಗಳು. 2011ರ ಪ್ರಕಾರ, ಶೇ. 20.96% ನಗರ ಜನಸಂಖ್ಯೆ.
ಇತಿಹಾಸ
ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಇತಿಹಾಸ (ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ)
ಕೊಡಗು ಜಿಲ್ಲೆಯು ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದಿಂದಲೂ ತನ್ನದೇ ಆದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಗಂಗರು, ಚೋಳರು, ಹೊಯ್ಸಳರು, ವಿಜಯನಗರ ಅರಸರ ಪ್ರಭಾವಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗಿದ್ದರೂ, ಸ್ಥಳೀಯ ನಾಯಕರು (ಹಾಲೇರಿ ಅರಸರು) 1600 ರಿಂದ 1834 ರವರೆಗೆ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ಆಳ್ವಿಕೆ ನಡೆಸಿದರು. ಚಿಕ್ಕವೀರರಾಜೇಂದ್ರನು ಕೊಡಗಿನ ಕೊನೆಯ ಅರಸ. 1834ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷರು ಕೊಡಗನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡು, ಅದನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕ 'ಕೂರ್ಗ್ ಪ್ರಾವಿನ್ಸ್' ಆಗಿ ಆಡಳಿತ ನಡೆಸಿದರು. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಾನಂತರವೂ ಇದು 'ಕೂರ್ಗ್ ರಾಜ್ಯ' (ಭಾಗ 'ಸಿ' ರಾಜ್ಯ) ವಾಗಿ ಮುಂದುವರಿದು, 1956ರಲ್ಲಿ ಭಾಷಾವಾರು ಪ್ರಾಂತ್ಯಗಳ ವಿಂಗಡಣೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಿಶಾಲ ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯದೊಂದಿಗೆ (ನಂತರ ಕರ್ನಾಟಕ) ವಿಲೀನಗೊಂಡಿತು.
ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕಾಲಗಣನೆ
ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲ
ಸ್ಥಳೀಯ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗಗಳ ವಾಸಸ್ಥಾನ.
2ನೇ - 10ನೇ ಶತಮಾನ CE
ಗಂಗರು, ಕದಂಬರು, ಚೋಳರ ಪ್ರಭಾವ.
11ನೇ - 14ನೇ ಶತಮಾನ CE
ಹೊಯ್ಸಳರ ಆಳ್ವಿಕೆ.
14ನೇ - 16ನೇ ಶತಮಾನ CE
ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಆಳ್ವಿಕೆ.
1600 - 1834 CE
ಹಾಲೇರಿ ರಾಜವಂಶದ ಆಳ್ವಿಕೆ (ಲಿಂಗಾಯತ ರಾಜರು). ದೊಡ್ಡ ವೀರರಾಜೇಂದ್ರ, ಚಿಕ್ಕ ವೀರರಾಜೇಂದ್ರ ಪ್ರಮುಖ ಅರಸರು.
1834 CE
ಬ್ರಿಟಿಷರಿಂದ ಕೊಡಗು ವಶ, ಕೂರ್ಗ್ ಪ್ರಾವಿನ್ಸ್ ರಚನೆ.
1947 CE
ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ, ಕೂರ್ಗ್ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ರಾಜ್ಯವಾಗಿ (Chief Commissioner's Province, ನಂತರ Part C State) ಮುಂದುವರಿಕೆ.
1956 ನವೆಂಬರ್ 1
ವಿಶಾಲ ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯದೊಂದಿಗೆ (ಕರ್ನಾಟಕ) ವಿಲೀನಗೊಂಡು ಒಂದು ಜಿಲ್ಲೆಯಾಯಿತು.
ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು
ಸೇನೆ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣೆ
ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ಕಲೆ
ಕ್ರೀಡೆ
ಇತರ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು
ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನೆ
ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳು
- ಕೇಂದ್ರೀಯ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಕರ್ನಾಟಕ (Central University of Karnataka)ದ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಕೇಂದ್ರವು ಕೊಡಗಿನಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾಗುವ ಪ್ರಸ್ತಾಪಗಳಿದ್ದವು.
- ಕೊಡಗು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ (ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯಲ್ಲಿದೆ/ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿದೆ)
ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು
- ಕೇಂದ್ರೀಯ ತೋಟಗಾರಿಕಾ ಪ್ರಯೋಗ ಕೇಂದ್ರ (CHES), ಚೆಟ್ಟಳ್ಳಿ (IIHR ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆ - ಕಾಫಿ, ಕಿತ್ತಳೆ, ಸಾಂಬಾರ ಪದಾರ್ಥಗಳ ಸಂಶೋಧನೆ).
- ಕಾಫಿ ಬೋರ್ಡ್ನ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸಂಶೋಧನಾ ಕೇಂದ್ರಗಳು (ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ).
ಕಾಲೇಜುಗಳು
- ಫೀಲ್ಡ್ ಮಾರ್ಷಲ್ ಕೆ.ಎಂ. ಕಾರ್ಯಪ್ಪ ಕಾಲೇಜು, ಮಡಿಕೇರಿ (ಸರ್ಕಾರಿ)
- ಕೊಡಗು ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಮೆಡಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ (KIMS), ಮಡಿಕೇರಿ (ಸರ್ಕಾರಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು)
- ಕೊಡಗು ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಡೆಂಟಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್, ವಿರಾಜಪೇಟೆ
- ಕಾವೇರಿ ಕಾಲೇಜು, ಗೋಣಿಕೊಪ್ಪಲು
- ಸರಕಾರಿ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕಾಲೇಜುಗಳು (ವಿರಾಜಪೇಟೆ, ಸೋಮವಾರಪೇಟೆ, ಕುಶಾಲನಗರ)
- ಅರಣ್ಯ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ, ಪೊನ್ನಂಪೇಟೆ (ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ತೋಟಗಾರಿಕಾ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಇದರ ಅಂಗ)
ಸಾರಿಗೆ
ರಸ್ತೆ
ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿ NH-275 (ಬೆಂಗಳೂರು-ಮಂಗಳೂರು, ಮೈಸೂರು-ಮಡಿಕೇರಿ ಮಾರ್ಗ) ಜಿಲ್ಲೆಯ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗುತ್ತದೆ. ರಾಜ್ಯ ಹೆದ್ದಾರಿಗಳು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಎಲ್ಲಾ ತಾಲ್ಲೂಕುಗಳನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತವೆ. ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ರಸ್ತೆ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ (KSRTC) ಮತ್ತು ಖಾಸಗಿ ಬಸ್ಸುಗಳು ವ್ಯಾಪಕ ಸೇವೆ ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ. ಘಟ್ಟ ಪ್ರದೇಶವಾದ್ದರಿಂದ ರಸ್ತೆಗಳು ತಿರುವುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುತ್ತವೆ.
ರೈಲು
ಕೊಡಗು ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ರೈಲು ಸಂಪರ್ಕವಿಲ್ಲ. ಹತ್ತಿರದ ಪ್ರಮುಖ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣಗಳು ಮೈಸೂರು, ಹಾಸನ, ಮಂಗಳೂರು ಮತ್ತು ಕಣ್ಣೂರು (ಕೇರಳ).
ವಿಮಾನ
ಹತ್ತಿರದ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಗಳು ಮಂಗಳೂರು ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ (IXE) (ಸುಮಾರು 140-160 ಕಿ.ಮೀ), ಕಣ್ಣೂರು ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ (CNN) (ಸುಮಾರು 90-120 ಕಿ.ಮೀ) ಮತ್ತು ಮೈಸೂರು ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ (MYQ) (ಸುಮಾರು 120-140 ಕಿ.ಮೀ).
ಮಾಹಿತಿ ಆಧಾರಗಳು
- ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರದ ಅಧಿಕೃತ ಜಿಲ್ಲಾ ಜಾಲತಾಣ (kodagu.nic.in)
- ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಜನಗಣತಿ ವರದಿಗಳು (2011 ಮತ್ತು ನಂತರದ ಅಂದಾಜುಗಳು)
- ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಇಲಾಖೆಯ ಮಾಹಿತಿ (karnatakatourism.org)
- ಕೊಡವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ ಮತ್ತು ಇತರ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಪ್ರಕಟಣೆಗಳು
- ಪ್ರಮುಖ ಸುದ್ದಿ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಮತ್ತು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಗ್ರಂಥಗಳು