ವಿಸ್ತೀರ್ಣ (ಚದರ ಕಿ.ಮೀ)

5101

ಮುಖ್ಯ ನದಿಗಳು

• ಕಾವೇರಿ
• ಸುವರ್ಣಾವತಿ
• ಉಪ್ಪಾರ
• ಚಿಕ್ಕಹೊಳೆ
• ಪಾಲಾರ್

ಭೂಪ್ರದೇಶ

ದಕ್ಷಿಣ ಪ್ರಸ್ಥಭೂಮಿಯ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದು, ಪೂರ್ವ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಘಟ್ಟಗಳ (ಬಿಳಿಗಿರಿರಂಗನ ಬೆಟ್ಟ, ಮಲೆ ಮಹದೇಶ್ವರ ಬೆಟ್ಟ) ಪರ್ವತ ಶ್ರೇಣಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಉಳಿದ ಭಾಗವು ಅಲೆಯಲೆಯಾದ ಬಯಲು ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಕಣಿವೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಜಿಲ್ಲೆಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗ ಅರಣ್ಯದಿಂದ ಆವೃತವಾಗಿದೆ.

ಹವಾಮಾನ

ಸಮಶೀತೋಷ್ಣ ವಲಯದ ಹವಾಮಾನ. ಬೆಟ್ಟ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ತಂಪಾದ ವಾತಾವರಣವಿದ್ದರೆ, ಬಯಲು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಧಾರಣ ಬಿಸಿ ಇರುತ್ತದೆ. ಬೇಸಿಗೆಕಾಲ (ಮಾರ್ಚ್-ಮೇ) ಹೆಚ್ಚು ಬಿಸಿಯಿಂದ ಕೂಡಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಮಳೆಗಾಲ (ಜೂನ್-ಅಕ್ಟೋಬರ್) ಉತ್ತಮ ಮಳೆ ತರುತ್ತದೆ. ಚಳಿಗಾಲ (ನವೆಂಬರ್-ಫೆಬ್ರವರಿ) ಆಹ್ಲಾದಕರವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ವಾರ್ಷಿಕ ಸರಾಸರಿ ಮಳೆ ಸುಮಾರು 800 ಮಿ.ಮೀ ನಿಂದ 1500+ ಮಿ.ಮೀ ವರೆಗೆ (ಪ್ರದೇಶಾನುಸಾರ ಬದಲಾವಣೆ).

ಭೌಗೋಳಿಕ ಲಕ್ಷಣಗಳು

ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ಗ್ರಾನೈಟ್ ನೈಸ್ (gneiss), ಚಾರ್ನೋಕೈಟ್ ಮತ್ತು ಧಾರವಾಡ ಶಿಲಾ ಸ್ತರಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಕೆಂಪು ಮಣ್ಣು ಮತ್ತು ಲ್ಯಾಟರೈಟ್ ಮಣ್ಣು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಗ್ರಾನೈಟ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಖನಿಜ ನಿಕ್ಷೇಪಗಳಿವೆ.

ಅಕ್ಷಾಂಶ ಮತ್ತು ರೇಖಾಂಶ

ಅಂದಾಜು 11.6760° N ಅಕ್ಷಾಂಶ, 77.1261° E ರೇಖಾಂಶ (ನಗರ ಕೇಂದ್ರ)

ನೆರೆಯ ಜಿಲ್ಲೆಗಳು

• ಮೈಸೂರು (ಉತ್ತರ)
• ಮಂಡ್ಯ (ಈಶಾನ್ಯ)
• ತಮಿಳುನಾಡು ರಾಜ್ಯ (ಈರೋಡ್, ಸೇಲಂ, ಧರ್ಮಪುರಿ ಜಿಲ್ಲೆಗಳು) (ಪೂರ್ವ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ)
• ಕೇರಳ ರಾಜ್ಯ (ವಯನಾಡು ಜಿಲ್ಲೆ) (ನೈಋತ್ಯ)

ಸರಾಸರಿ ಎತ್ತರ (ಮೀಟರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ)

ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದಿಂದ ಸರಾಸರಿ 600-1200 ಮೀಟರ್ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ. ಬಿಳಿಗಿರಿರಂಗನ ಬೆಟ್ಟವು ಸುಮಾರು 1800 ಮೀಟರ್ ಎತ್ತರವಿದೆ.

ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ವಿಭಾಗಗಳು

ತಾಲ್ಲೂಕುಗಳು

ಚಾಮರಾಜನಗರ,ಕೊಳ್ಳೇಗಾಲ,ಗುಂಡ್ಲುಪೇಟೆ,ಯಳಂದೂರು,ಹನೂರು (ಹೊಸ ತಾಲ್ಲೂಕು)

ಮುಖ್ಯ ಆದಾಯದ ಮೂಲಗಳು

• ಕೃಷಿ (ಭತ್ತ, ಕಬ್ಬು, ರಾಗಿ, ಅರಿಶಿಣ, ಬಾಳೆ)
• ತೋಟಗಾರಿಕೆ
• ರೇಷ್ಮೆ ಕೃಷಿ
• ಅರಣ್ಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು (ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ)
• ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ
• ಸಣ್ಣ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು
• ಕಲ್ಲು ಗಣಿಗಾರಿಕೆ (ಗ್ರಾನೈಟ್)

ಜಿಡಿಪಿ ಕೊಡುಗೆ ಮಾಹಿತಿ

ರಾಜ್ಯದ ಆರ್ಥಿಕತೆಗೆ ಕೃಷಿ, ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಮತ್ತು ಸಣ್ಣ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳ ಮೂಲಕ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಮುಖ್ಯ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು

• ಸಕ್ಕರೆ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳು (ಕೊಳ್ಳೇಗಾಲ)
• ಗ್ರಾನೈಟ್ ಸಂಸ್ಕರಣಾ ಘಟಕಗಳು
• ರೇಷ್ಮೆ ನೂಲು ತೆಗೆಯುವ ಮತ್ತು ನೇಯ್ಗೆ ಘಟಕಗಳು
• ಕೃಷಿ ಆಧಾರಿತ ಸಣ್ಣ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು (ಅಕ್ಕಿ ಗಿರಣಿಗಳು, ಅರಿಶಿಣ ಸಂಸ್ಕರಣೆ)
• ಮರ ಆಧಾರಿತ ಸಣ್ಣ ಉದ್ಯಮಗಳು (ಪರವಾನಗಿ ಪಡೆದ)

ಐಟಿ ಪಾರ್ಕ್‌ಗಳು

• ಚಾಮರಾಜನಗರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಐಟಿ ಪಾರ್ಕ್‌ಗಳಿಲ್ಲ. ಬೆಂಗಳೂರು ಮತ್ತು ಮೈಸೂರಿಗೆ ಸಮೀಪವಿರುವುದರಿಂದ ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಐಟಿ ಸಂಬಂಧಿತ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಅವಕಾಶವಿದೆ.

ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು

• ರೇಷ್ಮೆ ನೇಯ್ಗೆ
• ಕೈಮಗ್ಗ
• ಕುಂಬಾರಿಕೆ
• ಬಿದಿರು ಮತ್ತು ಬೆತ್ತದ ಕರಕುಶಲ ವಸ್ತುಗಳು
• ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನರ ಕರಕುಶಲ ವಸ್ತುಗಳು

ಮುಖ್ಯ ಬೆಳೆಗಳು

• ಭತ್ತ (ನೀರಾವರಿ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ)
• ಕಬ್ಬು
• ರಾಗಿ
• ಅರಿಶಿಣ (ರಾಜ್ಯದಲ್ಲೇ ಪ್ರಮುಖ ಉತ್ಪಾದಕ ಜಿಲ್ಲೆ)
• ಬಾಳೆಹಣ್ಣು
• ಹಿಪ್ಪುನೇರಳೆ (ರೇಷ್ಮೆ ಕೃಷಿಗಾಗಿ)
• ದ್ವಿದಳ ಧಾನ್ಯಗಳು (ತೊಗರಿ, ಹುರುಳಿ)
• ಶೇಂಗಾ
• ಮೆಕ್ಕೆಜೋಳ
• ಹತ್ತಿ (ಸೀಮಿತ)

ಮಣ್ಣಿನ ವಿಧ

ಕೆಂಪು ಮಣ್ಣು, ಕೆಂಪು ಜೇಡಿ ಮಣ್ಣು, ಲ್ಯಾಟರೈಟ್ ಮಣ್ಣು ಮತ್ತು ನದಿ ತೀರಗಳಲ್ಲಿ ಮೆಕ್ಕಲು ಮಣ್ಣು.

ನೀರಾವರಿ ವಿವರಗಳು

ಕಾವೇರಿ ಮತ್ತು ಅದರ ಉಪನದಿಗಳಿಂದ ಕಾಲುವೆಗಳ ಮೂಲಕ ನೀರಾವರಿ. ಹಲವಾರು ಕೆರೆಗಳು, ಸಣ್ಣ ಅಣೆಕಟ್ಟುಗಳು ಮತ್ತು ಕೊಳವೆ ಬಾವಿಗಳು ಸಹ ನೀರಾವರಿಗೆ ಆಧಾರವಾಗಿವೆ. ಕಬಿನಿ ಜಲಾಶಯದ (ನೆರೆಯ ಮೈಸೂರು ಜಿಲ್ಲೆ) ಹಿನ್ನೀರು ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳಿಗೆ ಪ್ರಯೋಜನಕಾರಿ.

ತೋಟಗಾರಿಕೆ ಬೆಳೆಗಳು

• ಬಾಳೆಹಣ್ಣು (ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಏಲಕ್ಕಿ ಬಾಳೆ)
• ಅರಿಶಿಣ
• ಮಾವು
• ತೆಂಗು
• ಅಡಿಕೆ (ಸೀಮಿತ)
• ಹೂವುಗಳು (ಮಲ್ಲಿಗೆ, ಸೇವಂತಿಗೆ, ಗುಲಾಬಿ)
• ತರಕಾರಿಗಳು (ಟೊಮ್ಯಾಟೊ, ಈರುಳ್ಳಿ, ಬೀನ್ಸ್, ಮೆಣಸಿನಕಾಯಿ)

ರೇಷ್ಮೆ ಕೃಷಿ ವಿವರಗಳು

ರೇಷ್ಮೆ ಕೃಷಿಯು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಕೃಷಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಹಿಪ್ಪುನೇರಳೆ ಬೆಳೆಯನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬೆಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ರೇಷ್ಮೆ ಗೂಡು ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಜಿಲ್ಲೆಯು ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ.

ಪಶುಸಂಗೋಪನೆ

• ಹೈನುಗಾರಿಕೆ (ಹಾಲು ಉತ್ಪಾದನೆ)
• ಕುರಿ ಮತ್ತು ಮೇಕೆ ಸಾಕಾಣಿಕೆ
• ಕೋಳಿ ಸಾಕಾಣಿಕೆ

ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅದಿರುಗಳು

• ಗ್ರಾನೈಟ್ (ವಿವಿಧ ಬಣ್ಣಗಳ)
• ಕ್ವಾರ್ಟ್ಜ್
• ಫೆಲ್ಡ್‌ಸ್ಪಾರ್
• ಕಾರ್ಬೊನಟೈಟ್
• ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕಬ್ಬಿಣದ ಅದಿರು ಮತ್ತು ಬಾಕ್ಸೈಟ್

ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶದ ಶೇಕಡಾವಾರು

ಜಿಲ್ಲೆಯ ಶೇ. 50% ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಭಾಗ ಅರಣ್ಯದಿಂದ ಆವೃತವಾಗಿದೆ. ಇದು ರಾಜ್ಯದ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶ ಹೊಂದಿರುವ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ದಟ್ಟವಾದ ನಿತ್ಯಹರಿದ್ವರ್ಣ, ಅರೆ ನಿತ್ಯಹರಿದ್ವರ್ಣ, ತೇವಾಂಶಭರಿತ ಎಲೆ ಉದುರುವ ಕಾಡುಗಳು ಮತ್ತು ಕುರುಚಲು ಕಾಡುಗಳಿವೆ.

ಸಸ್ಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿ ಸಂಕುಲ

ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳು ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಘಟ್ಟಗಳ ಸಂಗಮ ಸ್ಥಾನವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಅತ್ಯಂತ ಶ್ರೀಮಂತ ಜೀವವೈವಿಧ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಬಂಡೀಪುರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನ, ಬಿಳಿಗಿರಿರಂಗನಾಥ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಾಲಯ ಹುಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿತ ಪ್ರದೇಶ (BRT Tiger Reserve), ಮಲೆ ಮಹದೇಶ್ವರ ವನ್ಯಜೀವಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯ ಮತ್ತು ಕಾವೇರಿ ವನ್ಯಜೀವಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯದ (ಭಾಗಶಃ) ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಆನೆ, ಹುಲಿ, ಚಿರತೆ, ಕಾಡೆಮ್ಮೆ (ಗೌರ್), ಜಿಂಕೆ, ಕಡವೆ, ಕರಡಿ, ಕಾಡು ನಾಯಿ, ಸಿಂಗಳೀಕ ಮತ್ತು ಅನೇಕ ಜಾತಿಯ ಪಕ್ಷಿಗಳು, ಚಿಟ್ಟೆಗಳು, ಉಭಯಚರಗಳು ಮತ್ತು ಸರೀಸೃಪಗಳು ಇಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಶ್ರೀಗಂಧ, ತೇಗ, ಬೀಟೆ, ಹೊನ್ನೆ, ಬಿದಿರು ಮತ್ತು ಅನೇಕ ಔಷಧೀಯ ಸಸ್ಯಗಳು ಇಲ್ಲಿನ ಅರಣ್ಯ ಸಂಪತ್ತು.

ಹೆಸರುವಾಸಿ

ಕಾಡುಗಳ ನಾಡು, ವನ್ಯಜೀವಿಗಳ ತವರೂರು, ಪ್ರಕೃತಿ ಸೌಂದರ್ಯದ ಬೀಡು

ಮುಖ್ಯ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳು

ಇತರ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳು

ಭೇಟಿ ನೀಡಲು ಉತ್ತಮ ಸಮಯ

ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ನಿಂದ ಮಾರ್ಚ್‌ವರೆಗೆ. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಾತಾವರಣವು ಆಹ್ಲಾದಕರವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ವನ್ಯಜೀವಿ ವೀಕ್ಷಣೆಗೆ ಮತ್ತು ಚಾರಣಕ್ಕೆ ಇದು ಉತ್ತಮ ಸಮಯ. ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ (ಜೂನ್-ಆಗಸ್ಟ್) ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಹಸಿರಿನಿಂದ ಕಂಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಸಫಾರಿ ಮತ್ತು ಚಾರಣಕ್ಕೆ ಅಡಚಣೆಯಾಗಬಹುದು.

ಪ್ರವಾಸಿ ಮಾರ್ಗಗಳು

• ವನ್ಯಜೀವಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಕೃತಿ ಪ್ರವಾಸ (ಬಂಡೀಪುರ, ಬಿ.ಆರ್. ಹಿಲ್ಸ್, ಎಂ.ಎಂ. ಹಿಲ್ಸ್)
• ಧಾರ್ಮಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳ ದರ್ಶನ (ಮಲೆ ಮಹದೇಶ್ವರ, ಬಿಳಿಗಿರಿ ರಂಗನಾಥ, ಚಾಮರಾಜೇಶ್ವರ)
• ಜಲಪಾತಗಳ ವೀಕ್ಷಣೆ (ಶಿವನಸಮುದ್ರ - ಗಡಿಭಾಗ)

ಹೆಸರಾಂತವಾದುದು

• ಬಂಡೀಪುರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನ
• ಬಿಳಿಗಿರಿರಂಗನ ಬೆಟ್ಟ
• ಮಲೆ ಮಹದೇಶ್ವರ ಬೆಟ್ಟ
• ಸೋಲಿಗ ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಂಸ್ಕೃತಿ
• ಅರಣ್ಯ ಸಂಪತ್ತು ಮತ್ತು ಜೀವವೈವಿಧ್ಯ
• ರೇಷ್ಮೆ ಮತ್ತು ಅರಿಶಿಣ

ಜನರು ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿ

ಕನ್ನಡವು ಪ್ರಮುಖ ಭಾಷೆ. ಸೋಲಿಗರು, ಯರವ, ಕಾಡು ಕುರುಬ ಮುಂತಾದ ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಮುದಾಯಗಳು ತಮ್ಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಭಾಷೆ, ನೃತ್ಯ ಮತ್ತು ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಅರಣ್ಯ ಉತ್ಪನ್ನ ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಪ್ರಮುಖ ಕಸುಬುಗಳು. ಪ್ರಕೃತಿಯೊಂದಿಗೆ ನಿಕಟ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿರುವ ಜೀವನಶೈಲಿ.

ವಿಶೇಷ ಆಹಾರಗಳು

• ರಾಗಿ ಮುದ್ದೆ ಮತ್ತು ಸೊಪ್ಪಿನ ಸಾರು/ಬಸ್ಸಾರು
• ಅಕ್ಕಿ ರೊಟ್ಟಿ
• ಕಾಡು ಗೆಡ್ಡೆ ಗೆಣಸುಗಳ ಖಾದ್ಯಗಳು
• ಬಿದಿರು ಕಳಲೆ ಪಲ್ಯ
• ಜೇನುತುಪ್ಪ
• ಸ್ಥಳೀಯ ಅರಣ್ಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಿಂದ ತಯಾರಿಸಿದ ತಿನಿಸುಗಳು
• ನಾಟಿ ಕೋಳಿ ಸಾರು

ಸಿಹಿತಿಂಡಿಗಳು

• ಹೋಳಿಗೆ (ಕಾಯಿ, ಕಡಲೆಬೇಳೆ)
• ಕಜ್ಜಾಯ (ಅತ್ರಾಸ)
• ಶಾವಿಗೆ ಪಾಯಸ
• ಸಕ್ಕರೆ ಅಚ್ಚು

ಉಡುಗೆ ಸಂಸ್ಕೃತಿ

ಸಾಂಪ್ರದಾಯಾಯಿಕವಾಗಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಸೀರೆ ಮತ್ತು ಪುರುಷರು ಪಂಚೆ (ಧೋತಿ) ಮತ್ತು ಶರ್ಟ್ ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಮುದಾಯಗಳು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಉಡುಪು ಮತ್ತು ಆಭರಣಗಳನ್ನು ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಹಬ್ಬಗಳು

• ಮಲೆ ಮಹದೇಶ್ವರ ಜಾತ್ರೆ (ದೀಪಾವಳಿ, ಶಿವರಾತ್ರಿ, ಯುಗಾದಿ)
• ಬಿಳಿಗಿರಿ ರಂಗನಾಥಸ್ವಾಮಿ ಜಾತ್ರೆ
• ಬಂಡೀಪುರ ಹುಲಿ ಹಬ್ಬ (ಕಾಲಕಾಲಕ್ಕೆ)
• ಯುಗಾದಿ
• ದೀಪಾವಳಿ
• ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿ
• ಸ್ಥಳೀಯ ಗ್ರಾಮ ದೇವತೆಗಳ ಜಾತ್ರೆಗಳು ಮತ್ತು ಬುಡಕಟ್ಟು ಹಬ್ಬಗಳು

ಮಾತನಾಡುವ ಭಾಷೆಗಳು

• ಕನ್ನಡ (ಅಧಿಕೃತ ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖ ಭಾಷೆ)
• ಸೋಲಿಗ ನುಡಿ
• ಯರವ ನುಡಿ
• ತಮಿಳು (ಗಡಿ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ)
• ಮಲಯಾಳಂ (ಗಡಿ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ)

ಕಲಾ ಪ್ರಕಾರಗಳು

• ಸೋಲಿಗರ ಜಾನಪದ ನೃತ್ಯ ಮತ್ತು ಸಂಗೀತ
• ಯರವರ ಜಾನಪದ ಕಲೆಗಳು
• ಕಂಸಾಳೆ (ಎಂ.ಎಂ. ಹಿಲ್ಸ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ)
• ಗೊರವರ ಕುಣಿತ (ಕೆಲವು ಕಡೆ)

ಜಾನಪದ ಕಲೆಗಳು

• ಬುಡಕಟ್ಟು ಜಾನಪದ ಹಾಡುಗಳು ಮತ್ತು ನೃತ್ಯಗಳು
• ಡೊಳ್ಳು ಕುಣಿತ
• ವೀರಗಾಸೆ
• ಪೂಜಾ ಕುಣಿತ
• ತಮಟೆ ವಾದನ

ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ಮತ್ತು ಆಚರಣೆಗಳು

ಪ್ರಕೃತಿ ಆರಾಧನೆ, ಬುಡಕಟ್ಟು ದೇವತೆಗಳ ಪೂಜೆ, ಅರಣ್ಯ ಉತ್ಪನ್ನ ಸಂಗ್ರಹಣೆಯ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು, ವಿಶಿಷ್ಟ ವಿವಾಹ ಪದ್ಧತಿಗಳು, ಹಬ್ಬ ಹರಿದಿನಗಳ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಆಚರಣೆ.

ಸಂಗ್ರಹಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾ ಗ್ಯಾಲರಿಗಳು

• ಬಿ.ಆರ್. ಹಿಲ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಸೋಲಿಗ ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಕೇಂದ್ರ/ಸಣ್ಣ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ.
• ಬಂಡೀಪುರ ಮತ್ತು ಇತರ ವನ್ಯಜೀವಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಮಾಹಿತಿ ಕೇಂದ್ರಗಳು.

ಜನಸಂಖ್ಯೆ

1,020,791 (2011ರ ಜನಗಣತಿಯಂತೆ)

ಸಾಕ್ಷರತಾ ಪ್ರಮಾಣ

61.43% (2011ರ ಜನಗಣತಿಯಂತೆ)

ಲಿಂಗಾನುಪಾತ

ಪ್ರತಿ 1000 ಪುರುಷರಿಗೆ 989 ಮಹಿಳೆಯರು (2011ರ ಜನಗಣತಿಯಂತೆ)

ನಗರ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣ ವಿಭಜನೆ

ಚಾಮರಾಜನಗರ, ಕೊಳ್ಳೇಗಾಲ, ಗುಂಡ್ಲುಪೇಟೆ ಪಟ್ಟಣಗಳು ಪ್ರಮುಖ ನಗರೀಕರಣ ಕೇಂದ್ರಗಳು. ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಅರಣ್ಯದಂಚಿನ ಗ್ರಾಮಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತದೆ. 2011ರ ಪ್ರಕಾರ, ಶೇ. 16.96% ನಗರ ಜನಸಂಖ್ಯೆ.

ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಇತಿಹಾಸ (ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ)

ಚಾಮರಾಜನಗರ ಜಿಲ್ಲೆಯು ಗಂಗರು, ಚೋಳರು, ಹೊಯ್ಸಳರು, ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಮೈಸೂರು ಒಡೆಯರ ಆಳ್ವಿಕೆಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿತ್ತು. ಮೈಸೂರು ಅರಸ ನಾಲ್ವಡಿ ಕೃಷ್ಣರಾಜ ಒಡೆಯರ್ ಅವರ ತಂದೆ ಚಾಮರಾಜ ಒಡೆಯರ್ IX ಅವರ ನೆನಪಿಗಾಗಿ 'ಚಾಮರಾಜನಗರ' ಎಂದು ಹೆಸರಿಡಲಾಯಿತು. ಹಿಂದೆ ಇದು ಮೈಸೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಭಾಗವಾಗಿತ್ತು. 1997 ಆಗಸ್ಟ್ 15 ರಂದು ಮೈಸೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯಿಂದ ಚಾಮರಾಜನಗರ ಜಿಲ್ಲೆಯನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಿ ಹೊಸ ಜಿಲ್ಲೆಯಾಗಿ ರಚಿಸಲಾಯಿತು.

ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕಾಲಗಣನೆ

ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳು

• ಚಾಮರಾಜನಗರದಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ಡಾ. ಗಂಗೂಬಾಯಿ ಹಾನಗಲ್ ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ಪ್ರದರ್ಶನ ಕಲೆಗಳ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಕೇಂದ್ರ ಅಥವಾ ಅಧ್ಯಯನ ಪೀಠದ ಪ್ರಸ್ತಾಪಗಳಿರಬಹುದು.

ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು

• ಅರಣ್ಯ ಇಲಾಖೆಯ ಸಂಶೋಧನಾ ಘಟಕಗಳು (ವನ್ಯಜೀವಿ ಮತ್ತು ಅರಣ್ಯ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ).
• ಕೃಷಿ ವಿಜ್ಞಾನ ಕೇಂದ್ರ, ಹರದನಹಳ್ಳಿ (ಕೊಳ್ಳೇಗಾಲ ತಾಲ್ಲೂಕು).

ಕಾಲೇಜುಗಳು

• ಚಾಮರಾಜನಗರ ವೈದ್ಯಕೀಯ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ಸಂಸ್ಥೆ (CIMS), ಚಾಮರಾಜನಗರ (ಸರ್ಕಾರಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು)
• ಸರ್ಕಾರಿ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕಾಲೇಜು, ಚಾಮರಾಜನಗರ
• ಜೆ.ಎಸ್.ಎಸ್. ಮಹಿಳಾ ಕಾಲೇಜು, ಚಾಮರಾಜನಗರ
• ಸರ್ಕಾರಿ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕಾಲೇಜುಗಳು (ಕೊಳ್ಳೇಗಾಲ, ಗುಂಡ್ಲುಪೇಟೆ, ಯಳಂದೂರು, ಹನೂರು)
• ಸೇಂಟ್ ಕ್ಸೇವಿಯರ್ ಕಾಲೇಜು, ಕೊಳ್ಳೇಗಾಲ

ರಸ್ತೆ

ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿ NH-948 (ಹಳೆಯ NH-209: ಬೆಂಗಳೂರು-ದಿಂಡಿಗಲ್) ಮತ್ತು NH-766 (ಹಳೆಯ NH-212: ಕಲ್ಲಿಕೋಟೆ-ಕೊಳ್ಳೇಗಾಲ) ಜಿಲ್ಲೆಯ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗುತ್ತವೆ. ರಾಜ್ಯ ಹೆದ್ದಾರಿಗಳು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಎಲ್ಲಾ ತಾಲ್ಲೂಕುಗಳನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತವೆ. ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ರಸ್ತೆ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ (KSRTC) ಉತ್ತಮ ಬಸ್ ಸೇವೆ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.

ರೈಲು

ಚಾಮರಾಜನಗರ (CMNR) ಜಿಲ್ಲೆಯ ಪ್ರಮುಖ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ. ಮೈಸೂರು ಮತ್ತು ತಿರುಪತಿಗೆ ರೈಲು ಸಂಪರ್ಕವಿದೆ. ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ನೇರ ಸಂಪರ್ಕ ಕಲ್ಪಿಸುವ ಮಾರ್ಗ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹಂತದಲ್ಲಿದೆ/ಪ್ರಸ್ತಾಪನೆಯಲ್ಲಿದೆ.

ವಿಮಾನ

ಹತ್ತಿರದ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಮೈಸೂರು ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ (MYQ) (ಸುಮಾರು 60-70 ಕಿ.ಮೀ). ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಕೆಂಪೇಗೌಡ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ (BLR) (ಸುಮಾರು 220-250 ಕಿ.ಮೀ) ಮತ್ತು ಕೊಯಮತ್ತೂರು ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ (CJB) (ಸುಮಾರು 150-180 ಕಿ.ಮೀ) ಸಹ ಪ್ರಮುಖ ಸಂಪರ್ಕ ಕೇಂದ್ರಗಳಾಗಿವೆ.