ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ
- ಜಿಲ್ಲೆಯ ಹೆಸರು:
- ಬಾಗಲಕೋಟೆ
- ತಾಲ್ಲೂಕುಗಳು:
- ಬಾಗಲಕೋಟೆ, ಬಾದಾಮಿ, ಹುನಗುಂದ, ಮುಧೋಳ, ಜಮಖಂಡಿ, ಬೀಳಗಿ, ಇಳಕಲ್ (ಹೊಸ ತಾಲ್ಲೂಕು), ಗುಳೇದಗುಡ್ಡ (ಹೊಸ ತಾಲ್ಲೂಕು), ರಬಕವಿ-ಬನಹಟ್ಟಿ (ಹೊಸ ತಾಲ್ಲೂಕು), ತೆರದಾಳ (ಹೊಸ ತಾಲ್ಲೂಕು)
- ಭಾಷೆ:
- ಕನ್ನಡ (ಅಧಿಕೃತ ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖ ಭಾಷೆ), ಉರ್ದು (ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ), ಲಂಬಾಣಿ
- ವ್ಯಾಪ್ತಿ (ಚದರ ಕಿ.ಮೀ):
- 6593
- ಜನಸಂಖ್ಯೆ (2021 ಅಂದಾಜು):
- 1,889,752 (2011ರ ಜನಗಣತಿಯಂತೆ)
- ಪ್ರಮುಖ ನದಿಗಳು:
- ಕೃಷ್ಣಾ, ಮಲಪ್ರಭಾ, ಘಟಪ್ರಭಾ
- ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಸ್ಥಳಗಳು:
- ಪಟ್ಟದಕಲ್ಲು
- ಐಹೊಳೆ
- ಬಾದಾಮಿ
- ಕೂಡಲಸಂಗಮ
- ಮಹಾಕೂಟ
- ಬನಶಂಕರಿ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಬಾದಾಮಿ ಬಳಿ
ಬಾಗಲಕೋಟೆ
ಕರ್ನಾಟಕದ ಉತ್ತರ ಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಬಾಗಲಕೋಟೆ ಜಿಲ್ಲೆಯು 'ಚಾಲುಕ್ಯರ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ತೊಟ್ಟಿಲು' ಎಂದೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಐಹೊಳೆ, ಪಟ್ಟದಕಲ್ಲು, ಬಾದಾಮಿ ಮುಂತಾದ ವಿಶ್ವವಿಖ್ಯಾತ ಐತಿಹಾಸಿಕ ತಾಣಗಳು, ಕೃಷ್ಣಾ, ಮಲಪ್ರಭಾ ಮತ್ತು ಘಟಪ್ರಭಾ ನದಿಗಳ ಸಂಗಮ, ಕೃಷಿ ಆಧಾರಿತ ಆರ್ಥಿಕತೆ ಮತ್ತು ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗೆ ಈ ಜಿಲ್ಲೆಯು ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ.
ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರ
ವಿಸ್ತೀರ್ಣ (ಚದರ ಕಿ.ಮೀ)
6593
ಮುಖ್ಯ ನದಿಗಳು
- ಕೃಷ್ಣಾ
- ಮಲಪ್ರಭಾ
- ಘಟಪ್ರಭಾ
ಭೂಪ್ರದೇಶ
ದಕ್ಷಿಣ ಪ್ರಸ್ಥಭೂಮಿಯ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದು, ಬಹುತೇಕವಾಗಿ ವಿಶಾಲವಾದ ಕಪ್ಪು ಮಣ್ಣಿನ ಬಯಲು ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಕೆಂಪು ಮರಳುಗಲ್ಲಿನ ಬೆಟ್ಟಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಬಾದಾಮಿ, ಐಹೊಳೆ, ಪಟ್ಟದಕಲ್ಲು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಬಂಡೆಗಳ ರಚನೆಗಳಿವೆ.
ಹವಾಮಾನ
ಅರೆ-ಶುಷ್ಕ ಮತ್ತು ಬಿಸಿಯಾದ ವಾತಾವರಣ. ಬೇಸಿಗೆಕಾಲ (ಮಾರ್ಚ್-ಮೇ) ಅತ್ಯಂತ ತೀವ್ರ ಬಿಸಿಯಿಂದ ಕೂಡಿರುತ್ತದೆ. ಮಳೆಗಾಲ (ಜೂನ್-ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್) ಮಧ್ಯಮ ಪ್ರಮಾಣದ ಮಳೆ ತರುತ್ತದೆ. ಚಳಿಗಾಲ (ಅಕ್ಟೋಬರ್-ಫೆಬ್ರವರಿ) ಸೌಮ್ಯ ಮತ್ತು ಆಹ್ಲಾದಕರವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ವಾರ್ಷಿಕ ಸರಾಸರಿ ಮಳೆ ಸುಮಾರು 550-650 ಮಿ.ಮೀ.
ಭೌಗೋಳಿಕ ಲಕ್ಷಣಗಳು
ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ಡೆಕ್ಕನ್ ಟ್ರ್ಯಾಪ್ ಬಸಾಲ್ಟ್ ಶಿಲೆಗಳು, ಕಲ್ದಗಿ ಸರಣಿಯ ಮರಳುಗಲ್ಲು, ಸುಣ್ಣದಕಲ್ಲು ಮತ್ತು ಶೇಲ್ ಶಿಲೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಕಪ್ಪು ಹತ್ತಿ ಮಣ್ಣು ಮತ್ತು ಕೆಂಪು ಮಣ್ಣು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ.
ಅಕ್ಷಾಂಶ ಮತ್ತು ರೇಖಾಂಶ
ಅಂದಾಜು 16.1823° N ಅಕ್ಷಾಂಶ, 75.6967° E ರೇಖಾಂಶ (ನಗರ ಕೇಂದ್ರ)
ನೆರೆಯ ಜಿಲ್ಲೆಗಳು
- ವಿಜಯಪುರ (ಉತ್ತರ)
- ಕಲಬುರಗಿ (ಈಶಾನ್ಯ - ಕೃಷ್ಣಾ ನದಿಯ ಆಚೆಗೆ)
- ರಾಯಚೂರು (ಪೂರ್ವ - ಕೃಷ್ಣಾ ನದಿಯ ಆಚೆಗೆ)
- ಕೊಪ್ಪಳ (ಆಗ್ನೇಯ)
- ಗದಗ (ದಕ್ಷಿಣ ಮತ್ತು ನೈಋತ್ಯ)
- ಬೆಳಗಾವಿ (ಪಶ್ಚಿಮ)
ಸರಾಸರಿ ಎತ್ತರ (ಮೀಟರ್ಗಳಲ್ಲಿ)
ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದಿಂದ ಸರಾಸರಿ 533 ಮೀಟರ್ (1749 ಅಡಿ) ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ.
ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ವಿಭಾಗಗಳು
ತಾಲ್ಲೂಕುಗಳು
ಬಾಗಲಕೋಟೆ,ಬಾದಾಮಿ,ಹುನಗುಂದ,ಮುಧೋಳ,ಜಮಖಂಡಿ,ಬೀಳಗಿ,ಇಳಕಲ್ (ಹೊಸ ತಾಲ್ಲೂಕು),ಗುಳೇದಗುಡ್ಡ (ಹೊಸ ತಾಲ್ಲೂಕು),ರಬಕವಿ-ಬನಹಟ್ಟಿ (ಹೊಸ ತಾಲ್ಲೂಕು),ತೆರದಾಳ (ಹೊಸ ತಾಲ್ಲೂಕು)
ಆರ್ಥಿಕತೆ
ಮುಖ್ಯ ಆದಾಯದ ಮೂಲಗಳು
- ಕೃಷಿ (ಜೋಳ, ಕಬ್ಬು, ಸೂರ್ಯಕಾಂತಿ, ಹತ್ತಿ, ತೊಗರಿ)
- ಕೈಗಾರಿಕೆ (ಸಕ್ಕರೆ, ಸಿಮೆಂಟ್, ಗ್ರಾನೈಟ್, ಜವಳಿ)
- ತೋಟಗಾರಿಕೆ (ದ್ರಾಕ್ಷಿ, ದಾಳಿಂಬೆ, ನಿಂಬೆ)
- ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ
- ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ
ಜಿಡಿಪಿ ಕೊಡುಗೆ ಮಾಹಿತಿ
ರಾಜ್ಯದ ಆರ್ಥಿಕತೆಗೆ ಕೃಷಿ, ಕೈಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮದ ಮೂಲಕ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಸಕ್ಕರೆ ಮತ್ತು ಸಿಮೆಂಟ್ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಹಿಸುತ್ತದೆ.
ಮುಖ್ಯ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು
- ಸಕ್ಕರೆ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳು (ಹಲವಾರು)
- ಸಿಮೆಂಟ್ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳು (ಉದಾ: ಬಾಗಲಕೋಟೆ ಸಿಮೆಂಟ್)
- ಗ್ರಾನೈಟ್ ಸಂಸ್ಕರಣಾ ಘಟಕಗಳು
- ಕೃಷಿ ಆಧಾರಿತ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು (ದಾಲ್ ಮಿಲ್, ಎಣ್ಣೆ ಗಿರಣಿಗಳು)
- ಜವಳಿ ಗಿರಣಿಗಳು (ಇಳಕಲ್ ಸೀರೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧ)
- ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನಾ ಘಟಕಗಳು (ಉದಾ: ಕೂಡಗಿ ಉಷ್ಣ ವಿದ್ಯುತ್ ಸ್ಥಾವರ - ನೆರೆಯ ವಿಜಯಪುರ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿದ್ದರೂ, ಈ ಭಾಗಕ್ಕೆ ಪ್ರಭಾವ)
ಐಟಿ ಪಾರ್ಕ್ಗಳು
- ಬಾಗಲಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಐಟಿ ಪಾರ್ಕ್ಗಳಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ನಗರದಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ತಂತ್ರಾಂಶ ಸೇವಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರಗಳು ಇರಬಹುದು.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು
- ಕೈಮಗ್ಗ (ಇಳಕಲ್ ಸೀರೆಗಳು - GI Tag, ಗುಳೇದಗುಡ್ಡ ಖಣ)
- ಕುಂಬಾರಿಕೆ
- ಚರ್ಮದ ವಸ್ತುಗಳ ತಯಾರಿಕೆ
- ಕಂಬಳಿ ನೇಯ್ಗೆ
- ಕಲ್ಲು ಕೆತ್ತನೆ (ಶಿಲ್ಪಕಲೆ)
ಕೃಷಿ
ಮುಖ್ಯ ಬೆಳೆಗಳು
- ಜೋಳ (ಪ್ರಮುಖ ಆಹಾರ ಬೆಳೆ)
- ಕಬ್ಬು
- ಸೂರ್ಯಕಾಂತಿ
- ಹತ್ತಿ
- ತೊಗರಿ
- ಶೇಂಗಾ
- ಗೋಧಿ
- ಕುಸುಬೆ
- ಈರುಳ್ಳಿ
- ಭತ್ತ (ನೀರಾವರಿ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ)
ಮಣ್ಣಿನ ವಿಧ
ಕಪ್ಪು ಹತ್ತಿ ಮಣ್ಣು (regur soil) - ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ, ಕೆಂಪು ಮಣ್ಣು, ಮರಳು ಮಿಶ್ರಿತ ಮಣ್ಣು ಮತ್ತು ನದಿ ತೀರಗಳಲ್ಲಿ ಮೆಕ್ಕಲು ಮಣ್ಣು.
ನೀರಾವರಿ ವಿವರಗಳು
ಕೃಷ್ಣಾ, ಮಲಪ್ರಭಾ ಮತ್ತು ಘಟಪ್ರಭಾ ನದಿಗಳಿಂದ ಹಾಗೂ ಅವುಗಳ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ಆಲಮಟ್ಟಿ ಅಣೆಕಟ್ಟು (ನೆರೆಯ ವಿಜಯಪುರ ಜಿಲ್ಲೆ), ನಾರಾಯಣಪುರ ಅಣೆಕಟ್ಟು (ನೆರೆಯ ಯಾದಗಿರಿ ಜಿಲ್ಲೆ) ಮತ್ತು ಘಟಪ್ರಭಾ, ಮಲಪ್ರಭಾ ಯೋಜನೆಗಳ ಕಾಲುವೆಗಳಿಂದ ವ್ಯಾಪಕ ನೀರಾವರಿ ಸೌಲಭ್ಯ. ಹಲವಾರು ಕೆರೆಗಳು ಮತ್ತು ಕೊಳವೆ ಬಾವಿಗಳು ಸಹ ನೀರಾವರಿಗೆ ಆಧಾರವಾಗಿವೆ.
ತೋಟಗಾರಿಕೆ ಬೆಳೆಗಳು
- ದ್ರಾಕ್ಷಿ
- ದಾಳಿಂಬೆ
- ನಿಂಬೆ
- ಬಾಳೆಹಣ್ಣು
- ಮಾವು
- ಸಪೋಟ
- ಬೋರೆ ಹಣ್ಣು (ಬೇರ್)
- ಈರುಳ್ಳಿ
- ಟೊಮ್ಯಾಟೊ
- ಮೆಣಸಿನಕಾಯಿ
- ತರಕಾರಿಗಳು
ರೇಷ್ಮೆ ಕೃಷಿ ವಿವರಗಳು
ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಹಿಪ್ಪುನೇರಳೆ ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ರೇಷ್ಮೆ ಹುಳು ಸಾಕಾಣಿಕೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಇದು ಪ್ರಮುಖ ಕಸುಬಲ್ಲ.
ಪಶುಸಂಗೋಪನೆ
- ಹೈನುಗಾರಿಕೆ (ಹಾಲು ಉತ್ಪಾದನೆ)
- ಕುರಿ ಮತ್ತು ಮೇಕೆ ಸಾಕಾಣಿಕೆ (ಮಾಂಸ ಮತ್ತು ಉಣ್ಣೆಗಾಗಿ)
- ಕೋಳಿ ಸಾಕಾಣಿಕೆ
- ಎಮ್ಮೆ ಸಾಕಾಣಿಕೆ
ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು
ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅದಿರುಗಳು
- ಸುಣ್ಣದಕಲ್ಲು (ಸಿಮೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಕಟ್ಟಡಕ್ಕೆ)
- ಡಾಲಮೈಟ್
- ಗ್ರಾನೈಟ್ (ವಿವಿಧ ಬಣ್ಣಗಳ)
- ಮರಳುಗಲ್ಲು
- ಕಬ್ಬಿಣದ ಅದಿರು (ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ)
- ಶೇಲ್
- ಸಿಲಿಕಾ ಮರಳು
ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶದ ಶೇಕಡಾವಾರು
ಜಿಲ್ಲೆಯ ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶವು ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆಯಿದ್ದು, ಸುಮಾರು 4-5% ಇರಬಹುದು. ಹೆಚ್ಚಿನವು ಕುರುಚಲು ಕಾಡುಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಣ್ಯೀಕರಣದಡಿ ಬೆಳೆಸಿದ ತೋಪುಗಳಾಗಿವೆ. ಬಾದಾಮಿ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಬೆಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶಗಳಿವೆ.
ಸಸ್ಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿ ಸಂಕುಲ
ಕುರುಚಲು ಕಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಸಸ್ಯವರ್ಗ. ನರಿ, ಮೊಲ, ಕಾಡುಹಂದಿ, ವಿವಿಧ ಜಾತಿಯ ಪಕ್ಷಿಗಳು ಮತ್ತು ಸರೀಸೃಪಗಳು ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಮಲಪ್ರಭಾ ಮತ್ತು ಘಟಪ್ರಭಾ ನದಿ ತೀರಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಜಲಚರ ಪಕ್ಷಿಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು.
ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ
ಹೆಸರುವಾಸಿ
ಚಾಲುಕ್ಯರ ಶಿಲ್ಪಕಲೆಯ ತೊಟ್ಟಿಲು, ಇತಿಹಾಸದ ಹೆಮ್ಮೆಯ ಬೀಡು
ಮುಖ್ಯ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳು
ಇತರ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳು
ಭೇಟಿ ನೀಡಲು ಉತ್ತಮ ಸಮಯ
ಅಕ್ಟೋಬರ್ನಿಂದ ಮಾರ್ಚ್ವರೆಗೆ. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಾತಾವರಣವು ತಂಪಾಗಿ ಮತ್ತು ಆಹ್ಲಾದಕರವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಲು ಇದು ಉತ್ತಮ ಸಮಯ. ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಬಿಸಿಲಿರುತ್ತದೆ.
ಪ್ರವಾಸಿ ಮಾರ್ಗಗಳು
- ಚಾಲುಕ್ಯರ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಪ್ರವಾಸ (ಬಾದಾಮಿ, ಐಹೊಳೆ, ಪಟ್ಟದಕಲ್ಲು, ಮಹಾಕೂಟ)
- ಧಾರ್ಮಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳ ದರ್ಶನ (ಕೂಡಲಸಂಗಮ, ಬನಶಂಕರಿ)
- ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪ್ರವಾಸ (ಇಳಕಲ್, ಗುಳೇದಗುಡ್ಡ)
ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಜೀವನಶೈಲಿ
ಹೆಸರಾಂತವಾದುದು
- ಬಾದಾಮಿ, ಐಹೊಳೆ, ಪಟ್ಟದಕಲ್ಲು (ಚಾಲುಕ್ಯರ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ)
- ಕೂಡಲಸಂಗಮ (ಬಸವಣ್ಣನವರ ಐಕ್ಯ ಸ್ಥಳ)
- ಇಳಕಲ್ ಸೀರೆಗಳು ಮತ್ತು ಗುಳೇದಗುಡ್ಡ ಖಣ
- ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಆಹಾರ ಪದ್ಧತಿ
- ಕೃಷ್ಣಾ ಮತ್ತು ಮಲಪ್ರಭಾ ನದಿಗಳ ಸಂಗಮ
ಜನರು ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿ
ಕನ್ನಡವು ಪ್ರಮುಖ ಭಾಷೆ. ಜನರು ಕೃಷಿ, ನೇಕಾರಿಕೆ, ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ಸಣ್ಣ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಆಚಾರ-ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ವೀರಶೈವ ಮತ್ತು ದಾಸ ಪರಂಪರೆಯ ಪ್ರಭಾವ ಹೆಚ್ಚು.
ವಿಶೇಷ ಆಹಾರಗಳು
- ಜೋಳದ ರೊಟ್ಟಿ ಮತ್ತು ಎಣ್ಣೆಗಾಯಿ ಪಲ್ಯ (ಬದನೆಕಾಯಿ, ಬೆಂಡೆಕಾಯಿ)
- ಶೇಂಗಾ ಚಟ್ನಿ, ಅಗಸಿ ಚಟ್ನಿ, ಗುರೆಳ್ಳು ಪುಡಿ
- ವಿವಿಧ ಬಗೆಯ ಕಾಳು ಪಲ್ಯಗಳು
- ಕಡಕ್ ರೊಟ್ಟಿ
- ಗಿರ್ಮಿಟ್ (ಮಂಡಕ್ಕಿ ಒಗ್ಗರಣೆ)
- ಹುರುಳಿ ಸಾರು (ಹೊಲಸು ಸಾರು)
- ಮಡಿಕೆ ಕಾಳು ಉಸಳಿ
ಸಿಹಿತಿಂಡಿಗಳು
- ಹೋಳಿಗೆ (ಕಡಲೆಬೇಳೆ, ಕಾಯಿ, ಶೇಂಗಾ)
- ಗೋಧಿ ಹುಗ್ಗಿ
- ಸಜ್ಜಕ (ಕೇಸರಿಬಾತ್ ಮಾದರಿ)
- ಅತ್ರಾಸ (ಕಜ್ಜಾಯ)
- ಕರದಂಟು
- ಬೆಲ್ಲದ ಸಜ್ಜಕ
ಉಡುಗೆ ಸಂಸ್ಕೃತಿ
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಇಳಕಲ್ ಸೀರೆ ಮತ್ತು ಪುರುಷರು ಪಂಚೆ (ಧೋತಿ) ಮತ್ತು ಶರ್ಟ್ ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ. ತಲೆಗೆ ಪೇಟ ಅಥವಾ ರುಮಾಲು ಧರಿಸುವುದು ಹಿರಿಯರಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯ. ಆಧುನಿಕ ಉಡುಪುಗಳು ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ.
ಹಬ್ಬಗಳು
- ಯುಗಾದಿ
- ದೀಪಾವಳಿ
- ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿ
- ನಾಗರ ಪಂಚಮಿ
- ಕಾರಹುಣ್ಣಿಮೆ
- ಬಸವ ಜಯಂತಿ (ಕೂಡಲಸಂಗಮದಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ)
- ಪಟ್ಟದಕಲ್ಲು ನೃತ್ಯೋತ್ಸವ (ಕಾಲಕಾಲಕ್ಕೆ)
- ಬನಶಂಕರಿ ಜಾತ್ರೆ
- ಸ್ಥಳೀಯ ಗ್ರಾಮ ದೇವತೆಗಳ ಜಾತ್ರೆಗಳು ಮತ್ತು ಉತ್ಸವಗಳು
ಮಾತನಾಡುವ ಭಾಷೆಗಳು
- ಕನ್ನಡ (ಅಧಿಕೃತ ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖ ಭಾಷೆ)
- ಉರ್ದು (ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ)
- ಲಂಬಾಣಿ
ಕಲಾ ಪ್ರಕಾರಗಳು
- ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ (ಕೆಲವು ಪರಂಪರೆ)
- ಭಜನೆ ಮತ್ತು ತತ್ವಪದಗಳು
- ಡೊಳ್ಳು ಕುಣಿತ
- ಸಣ್ಣಾಟ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡಾಟ (ಜಾನಪದ ನಾಟಕ ಪ್ರಕಾರಗಳು)
- ಕೀರ್ತನೆಗಳು
- ಲಾವಣಿ ಪದಗಳು
- ಕರಡಿಮಜಲು
ಜಾನಪದ ಕಲೆಗಳು
- ಗೀಗಿ ಪದ
- ಚೌಡಿಕೆ ಪದ
- ಸೋಬಾನೆ ಪದ
- ಡೊಳ್ಳು ಕುಣಿತ
- ವೀರಗಾಸೆ
- ಕಂಸಾಳೆ
- ಲಂಬಾಣಿ ನೃತ್ಯ ಮತ್ತು ಹಾಡುಗಳು
- ಗೊಂದಲಿಗರ ಹಾಡುಗಳು
- ಜೋಗತಿಯರ ನೃತ್ಯ
ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ಮತ್ತು ಆಚರಣೆಗಳು
ಕೃಷಿ ಸಂಬಂಧಿತ ಆಚರಣೆಗಳು, ಗ್ರಾಮ ದೇವತೆಗಳ ಪೂಜೆ, ಹಬ್ಬ ಹರಿದಿನಗಳ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಆಚರಣೆ, ವಿಶಿಷ್ಟ ವಿವಾಹ ಪದ್ಧತಿಗಳು, ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳ ಪ್ರಾಬಲ್ಯ, ಶರಣರ ತತ್ವಗಳ ಪ್ರಭಾವ.
ಸಂಗ್ರಹಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾ ಗ್ಯಾಲರಿಗಳು
- ಐಹೊಳೆ ಪುರಾತತ್ವ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ
- ಬಾದಾಮಿ ಪುರಾತತ್ವ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ
- ಪಟ್ಟದಕಲ್ಲಿನ ಸ್ಮಾರಕಗಳ ಬಳಿ ಸಣ್ಣ ಪ್ರದರ್ಶನಾಲಯಗಳು.
ಜನಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರ
ಜನಸಂಖ್ಯೆ
1,889,752 (2011ರ ಜನಗಣತಿಯಂತೆ)
ಸಾಕ್ಷರತಾ ಪ್ರಮಾಣ
68.82% (2011ರ ಜನಗಣತಿಯಂತೆ)
ಲಿಂಗಾನುಪಾತ
ಪ್ರತಿ 1000 ಪುರುಷರಿಗೆ 984 ಮಹಿಳೆಯರು (2011ರ ಜನಗಣತಿಯಂತೆ)
ನಗರ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣ ವಿಭಜನೆ
ಬಾಗಲಕೋಟೆ, ಇಳಕಲ್, ರಬಕವಿ-ಬನಹಟ್ಟಿ, ಜಮಖಂಡಿ, ಮುಧೋಳ ನಗರಗಳು ಪ್ರಮುಖ ನಗರೀಕರಣ ಕೇಂದ್ರಗಳು. 2011ರ ಪ್ರಕಾರ, ಶೇ. 31.63% ನಗರ ಜನಸಂಖ್ಯೆ.
ಇತಿಹಾಸ
ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಇತಿಹಾಸ (ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ)
ಬಾಗಲಕೋಟೆ ಜಿಲ್ಲೆಯು ಚಾಲುಕ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಹೃದಯಭಾಗವಾಗಿತ್ತು. ಬಾದಾಮಿ (ವಾತಾಪಿ) ಅವರ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿತ್ತು, ಐಹೊಳೆ ಮತ್ತು ಪಟ್ಟದಕಲ್ಲುಗಳು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಪ್ರಮುಖ ಕೇಂದ್ರಗಳಾಗಿದ್ದವು. ನಂತರ ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟರು, ಕಲ್ಯಾಣಿ ಚಾಲುಕ್ಯರು, ಹೊಯ್ಸಳರು, ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ, ಬಿಜಾಪುರದ ಆದಿಲ್ ಶಾಹಿಗಳು, ಮರಾಠರು ಮತ್ತು ಹೈದರಾಬಾದ್ ನಿಜಾಮರ ಆಳ್ವಿಕೆಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿತ್ತು. 1997 ಆಗಸ್ಟ್ 15 ರಂದು ವಿಜಯಪುರ ಜಿಲ್ಲೆಯಿಂದ ಬಾಗಲಕೋಟೆ ಜಿಲ್ಲೆಯನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಿ ಹೊಸ ಜಿಲ್ಲೆಯಾಗಿ ರಚಿಸಲಾಯಿತು.
ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕಾಲಗಣನೆ
6ನೇ - 8ನೇ ಶತಮಾನ CE
ಬಾದಾಮಿ ಚಾಲುಕ್ಯರ ಆಳ್ವಿಕೆ, ಬಾದಾಮಿ ರಾಜಧಾನಿ. ಐಹೊಳೆ, ಪಟ್ಟದಕಲ್ಲುಗಳಲ್ಲಿ ದೇವಾಲಯಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ.
8ನೇ - 10ನೇ ಶತಮಾನ CE
ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟರ ಆಳ್ವಿಕೆ.
10ನೇ - 12ನೇ ಶತಮಾನ CE
ಕಲ್ಯಾಣಿ ಚಾಲುಕ್ಯರ ಆಳ್ವಿಕೆ.
12ನೇ ಶತಮಾನ
ಬಸವಣ್ಣನವರಿಂದ ಕೂಡಲಸಂಗಮದಲ್ಲಿ ಸಮಾಜ ಸುಧಾರಣೆ ಮತ್ತು ವಚನ ಚಳುವಳಿ.
14ನೇ - 16ನೇ ಶತಮಾನ CE
ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಆಳ್ವಿಕೆ.
16ನೇ - 18ನೇ ಶತಮಾನ CE
ಬಿಜಾಪುರದ ಆದಿಲ್ ಶಾಹಿಗಳು ಮತ್ತು ಮರಾಠರ ಪ್ರಭಾವ.
18ನೇ - 19ನೇ ಶತಮಾನ CE
ಹೈದರಾಬಾದ್ ನಿಜಾಮರು ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟಿಷರ ಆಳ್ವಿಕೆ (ಬಾಂಬೆ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿಯ ಭಾಗ).
1947 CE
ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ.
1956 ನವೆಂಬರ್ 1
ವಿಶಾಲ ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ (ಕರ್ನಾಟಕ) ಸೇರ್ಪಡೆ (ವಿಜಯಪುರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ).
1997 ಆಗಸ್ಟ್ 15
ವಿಜಯಪುರ ಜಿಲ್ಲೆಯಿಂದ ಬಾಗಲಕೋಟೆ ಜಿಲ್ಲೆಯ ರಚನೆ.
ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು
ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಸಮಾಜ ಸುಧಾರಕರು
ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಸಮಾಜ ಸೇವೆ
ಸಾಹಿತ್ಯ, ಕಲೆ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ
ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನೆ
ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳು
- ತೋಟಗಾರಿಕಾ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಬಾಗಲಕೋಟೆ
- ಬಸವೇಶ್ವರ ವೀರಶೈವ ವಿದ್ಯಾವರ್ಧಕ ಸಂಘ (BVVS) ದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು
ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು
- ತೋಟಗಾರಿಕಾ ಸಂಶೋಧನಾ ಕೇಂದ್ರ, ಬಾಗಲಕೋಟೆ (ತೋಟಗಾರಿಕಾ ವಿ.ವಿ. ಅಂಗ)
- ಕೃಷಿ ಸಂಶೋಧನಾ ಕೇಂದ್ರ (ಧಾರವಾಡ ಕೃಷಿ ವಿ.ವಿ. ಅಂಗ)
ಕಾಲೇಜುಗಳು
- ಬಸವೇಶ್ವರ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಕಾಲೇಜು (BEC), ಬಾಗಲಕೋಟೆ
- ಎಸ್. ನಿಜಲಿಂಗಪ್ಪ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ ಮತ್ತು ಎಚ್.ಎಸ್.ಕೆ. ಆಸ್ಪತ್ರೆ ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನಾ ಕೇಂದ್ರ, ಬಾಗಲಕೋಟೆ
- ಬಸವೇಶ್ವರ ವಿಜ್ಞಾನ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ, ಬಾಗಲಕೋಟೆ
- ಸಂಗನಬಸವೇಶ್ವರ ಕಲಾ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ, ಇಳಕಲ್
- ಸರ್ಕಾರಿ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕಾಲೇಜುಗಳು (ಪ್ರತಿ ತಾಲ್ಲೂಕಿನಲ್ಲಿ)
ಸಾರಿಗೆ
ರಸ್ತೆ
ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿ NH-52 (ಹಳೆಯ NH-13: ಮಂಗಳೂರು-ಶೋಲಾಪುರ) ಮತ್ತು NH-50 (ಹಳೆಯ NH-218: ಬೀದರ್-ಶ್ರೀರಂಗಪಟ್ಟಣ) ಜಿಲ್ಲೆಯ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗುತ್ತವೆ. ರಾಜ್ಯ ಹೆದ್ದಾರಿಗಳು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಎಲ್ಲಾ ತಾಲ್ಲೂಕುಗಳನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತವೆ. ವಾಯುವ್ಯ ಕರ್ನಾಟಕ ರಸ್ತೆ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ (NWKRTC) ಉತ್ತಮ ಬಸ್ ಸೇವೆ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
ರೈಲು
ಬಾಗಲಕೋಟೆ (BGK) ದಕ್ಷಿಣ ಪಶ್ಚಿಮ ರೈಲ್ವೆಯ ಪ್ರಮುಖ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ. ಬೆಂಗಳೂರು, ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ, ಸೊಲ್ಲಾಪುರ, ಗದಗ, ವಿಜಯಪುರ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಬಾದಾಮಿ (BDM), ಮುಧೋಳ (MUDHL - ಹಾಲ್ಟ್), ಆಲಮಟ್ಟಿ (LMT - ನೆರೆಯ ಜಿಲ್ಲೆ) ಇತರ ನಿಲ್ದಾಣಗಳು.
ವಿಮಾನ
ಹತ್ತಿರದ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಗಳು ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ (HBX) (ಸುಮಾರು 130-150 ಕಿ.ಮೀ) ಮತ್ತು ಬೆಳಗಾವಿ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ (IXG) (ಸುಮಾರು 150-170 ಕಿ.ಮೀ).
ಮಾಹಿತಿ ಆಧಾರಗಳು
- ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರದ ಅಧಿಕೃತ ಜಿಲ್ಲಾ ಜಾಲತಾಣ (bagalkot.nic.in)
- ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಜನಗಣತಿ ವರದಿಗಳು (2011 ಮತ್ತು ನಂತರದ ಅಂದಾಜುಗಳು)
- ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಇಲಾಖೆಯ ಮಾಹಿತಿ (karnatakatourism.org)
- ಸ್ಥಳೀಯ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಪ್ರಕಟಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಗ್ರಂಥಗಳು
- ಪ್ರಮುಖ ಸುದ್ದಿ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು
- ಯುನೆಸ್ಕೋ ವಿಶ್ವ ಪಾರಂಪರಿಕ ತಾಣಗಳ ಮಾಹಿತಿ